Željeznice FBiH: Prevoz rekordan, plata nema

Željeznice Federacije BiH su u prva dva mjeseca ove godine zabilježile nezapamćen rekord u prevozu robe u posljednjih osam godina, a paradoksalno je da željezničari još nisu dobili ni januarsku platu. 

U saopštenju za javnost napominju da su Željeznice FBiH u posljednje tri godine popravile poslovni rezultat za 20 miliona KM godišnje, ali je pozitivni trend potpune likvidnosti poslovanja i redovnih plata prekinut s posljednjim danom prošle godine.

Naime, prestankom važenja Zakona o finansijskoj konsolidaciji javnih preduzeća, ŽFBiH moraju iz vlastitih sredstava osigurati, svaki mjesec, dodatnih 2,5 miliona KM ili 30 miliona KM godišnje, što je u novonastalim okolnostima nemoguće ostvariti, navode iz ŽFBiH. 

Ništa od održivog modela finansiranja

Ističe se da je Uprava ŽFBiH, tokom 2012. godine, vodila intenzivne aktivnosti prema Vladi FBiH u pravcu traženja rješenja za održiv model finansiranja željeznica, a paralelno s time i za produženje važenja Zakona o finansijskoj konsolidaciji ŽFBiH, dok se ne nađe takav model kako bi se ovaj pozitivan trend održao i unaprijedio.

"Međutim, ovi prijedlozi nisu dovoljno ozbiljno shvaćeni, niti prihvaćeni i rezultat toga je upravo onakav kakav je Uprava ŽFBiH i predviđala. To suporemećaj likvidnosti, kašnjenje plate, te ukoliko se ubrzo ne iznađu kvalitetna rješenja, nastupit će ozbiljni poremećaji u poslovanju i bit će zaustavljeni svi pozitivni procesi i uspon kompanije s nesagledivim posljedicama.

Rezime sadašnje pozicije je takav da u navedenim okolnostima nema redovnosti isplate plate u Željeznicama FBiH u 2013. godini, jer se mora po zakonu isplatiti bruto plata sa svim doprinosima. 

"Ako tome dodamo činjenicu da Vlada FBiH još nije uplatila nijednu zakonom obaveznu mjesečnu tranšu za ovu godinu i da nastavlja kontinuitet prosječnog kašnjenja od tri mjesečne tranše iz 2012. godine, što iznosi kašnjenje od 5,1 milion KM, koliko i sad duguje, te da mjesečne anuitete po dugoročnom kreditu u iznosu od 1,15 milion KM plaćaju ŽFBiH iz vlastitih prihoda, onda je jasno gdje leže pravi uzroci ovakvog stanja i zašto nema plata u Željeznicama FBiH u ovoj godini", navodi se.  

Promjena zakonskih okolnosti

U saopštenju se precizira da je "od 2008. godine, donošenjem Zakona o finansijskoj konsolidaciji ŽFBiH, stvorena mogućnost za isplatu neto plate i bez obzira na tu zakonsku mogućnost i na isti nivo godišnjeg finansiranja iz Budžeta (22 miliona KM/god) do polovine 2010. godine, nije uspostavljen trend redovne isplate plate i tekuće likvidnosti". 

"I upravo kad je ova uprava uspostavila trend redovne isplate plata i likvidnosti pod identičnim uslovima finansiranja i važećih zakona, te zakonske okolnosti su se promijenile", stoji u saopštenju.

Plate u Željeznicama FBiH su upitne, jer Vlada FBiH još nije uplatila nijednu zakonom obaveznu tranšu. Otežavajuća okolnost za isplatu plata željezničarima jeste i činjenica da Zakon o finansijskoj konsolidaciji ŽFBiH nije produžen. 

To znači da je poslodavac obavezan isplaćivati uposlenicima bruto plate, a ne neto, kao što je bio slučaj u prethodnih pet godina, kad je Vlada FBiH preuzela na sebe obavezu uplate svih doprinosa željezničarima, a prema Zakonu o finansijskoj konsolidaciji ŽFBiH. 

Dodatni problem je što Vlada FBiH u cjelosti ne ispunjava svoje zakonske obaveze po osnovu Zakona o finansiranju održavanja željezničke infrastrukture i sufinansiranju putničkog i kombinovanog saobraćaja. 

Rekordne brojke prevezene robe

Istovremeno, brojke ostvarenog prometa u Željeznicama FBiH su sve bolje. U januaru ove godine prevezeno je 740.394 tone robe, što je u odnosu na isti period prošle godine više za 13 posto, a u odnosu na plan više za 7 posto. U februaru je prevezeno 724.231 tona robe, što je povećanje od čak 83 posto u odnosu na februar 2012, a u odnosu na plan više za 37 posto. Iz ŽFBiH ističu da je i u putničkom saobraćaju ostvareno povećanje prevoza za šest posto u odnosu na plan.

Iz ŽFBiH ističu da se ovi rezultati mogu zahvaliti unutrašnjoj politici i zalaganju uposlenika Željeznica FBiH, ali da je za sigurnu budućnost ovog preduzeća nužno da Vlada počne izvršavati svoje obaveze.