Sjećanje na "put smrti": Za 13 godina Marš mira pohodilo 80.000 ljudi

Nastao kao inicijativa onih koji su preživjeli "put smrti", kako ga mnogi nazivaju, danas je prerastao u međunarodni događaj kojem se svake godine pridruži više od 5.000 osoba.

Hiljade je onih koji su ubijeni u šumama bespomoćno pokušavajući doći do slobodne teritorije. Međutim, hiljade je i onih koji su preživjeli i danas svjedoče strahotama koje su preživljavali u šumama u okolini Srebrenice. Bez tačne putanje, uz stalno pucanje, granatiranje i gonjenje od strane vojske i policije RS-a, kao i paravojnih formacija iz RS-a i Srbije tražili su spas.

Njihovom trasom i ove godine od 8. do 10. jula prošle su hiljade žena, djece, staraca koji barem jednim dijelom žele osjetiti ono što su preživjeli Srebreničani kobne 1995. i hodočašćem odati počast svim stradalima.

I ovogodišnji Marš mira, 13. po redu, okupio je više od 6.000 učesnika. Veoma visoke temperature zadavale su velike probleme učesnicima koji, ipak, nisu odustajali. Dostojanstveno su 10. jula ušli u kompleks Memorijalnog centra Srebrenica - Potočari gdje je 11. klanjana dženaza i obavljen ukop za 71 žrtvu srebreničkog genocida.

Organizovanje pokrenuli preživjeli iz proboja 1995.

Munir Habibović, jedan od organizatora Marša mira podsjetio je za AA da su organizovanje ovog događaja pokrenuli preživjeli proboja Marša iz 1995.

"Svake godine imamo minimalno 5.000 učesnika. Ako uzmemo neki prosjek možemo ići i sa cifrom od 6.000 do 6.500 učesnika po Marša mira. Oko 80.000 je svih ovih godina prošlo trasom Marša mira", istakao je Habibović.

Naglasio je da svake godine štampaju 5.000 akreditacija za učesnike Marša mira.

"Ove godine smo sigurno imali 6.500 učesnika Marša mira. U svakom kampu nam se pridružuju određene grupe koje nam se iz određenih razloga nisu pridružili na početku Marša ili su to ljudi koji žive u tim mjestima i onda nam se pridružuju dalje", pojasnio je Habibović.

Na ovogodišnjem Maršu bilo je učesnika iz svih dijelova svijeta. Kako je kazao, tu su, pored učesnika iz svih dijelova BiH, bili i ljudi iz Turske, Švicarske, Italije, Njemačke, Holandije, Sjedinjenih Američkih Država, Češke Republike, studenti iz Australije, Francuske, Irana, Kine...

U organizaciju su bile uključene stotine ljudi iz različitih sektora ali i volontera koji su na svoj način htjeli doprinijeti što boljoj organizaciji Marša mira.

"Imamo različite segmente. Federalno ministarstvo za izbjegla i raseljena lica vodi Crveni krst i volontere koji pokrivaju Tuzlanski kanton i Sarajevo. Mi smo imali desetak volontera iz Crvenog krsta iz Doma zdravlja Srebrenica. Imali smo i više od 20 članova Pododbora za Marš mira. Imali smo 150 redara u koloni. Također, tu je i logistika od Oružanih snaga BiH, Federalnog MUP-a, MUP-a RS-a, zatim Federalne uprave civilne zaštite... Mnogo ljudi je uključeno u sve", izjavio je Habibović za AA.

Šestogodišnja Sumeja najmlađi učesnik

Visoke temperature zadavale su velike probleme učesnicima ovogodišnjeg Marša mira.

"U toku jednog dana smo imali preko 100 medicinskih intervencija. Najveći problem su bili žuljevi, sunčanica, povišen krvni pritisak... Tokom tri dana je bilo oko 400 medicinskih intervencija", kazao je Habibović.

Nana Hasna Fejzić iz zvorničke Kamenice i ove godine je bila najstarija i najbrža učesnica Marša mira. Ovo je četvrta godina da je učestvovala u Maršu mira, a kako je ranije kazala za AA, želi proći putem na kojem je izgubila muža. Najmlađa učesnica je šestogodišnja Sumeja Hadžić koja je na put krenula sa majkom Amelom i ocem Zekerijahom koji je rodom sa Kula Grada kod Zvornika.

Organizatori poručuju da je na ovogodišnjem Maršu mira poštovan kodeks ponašanja kao nikada do sada. Kodeksom ponašanja se podrazumijevaju da u koloni Marša mira mogu da učestvuju sve međunarodno priznate zastave.

"Da se učesnici Marša mira ne odvajaju i da budu u koloni. Da ne uzvikuju nikakve vjerske ni ratne uzvike, da dostojanstveno odaju počast”, pojasnio je Habibović.

Niti jedan incident

Prema njegovim riječima, ove godine, kada se uzme u obzir poštivanje kodeksa ponašanja bilo je najbolje.

“Nismo imali nijedan incident. Prezadovoljni smo svim. Sve je proteklo uredu i na sami dan dženaze”, dodao je Habibović.

Inače, 13. "Marš mira Nezuk - Potočari 2017." i ove godine je, pored komemoracije i dženaze žrtvama, bio jedna od glavnih aktivnosti u sklopu obilježavanja 22. godišnjice genocida nad Bošnjacima Srebrenice.

Na trasi od Nezuka do Potočara učesnici su prolazili maršrutom: Nezuk - Baljkovica - Parlog - Crni Vrh - Snagovo - Liplje - Jošanica - Donja Kamenica - Bakrači - Glodi - Udrč - Cerska - Kaldrmica - Đugum - Mravinjci - Burnice - Kameničko Brdo - Ravni Buljim - Jaglići - Šušnjari - Budak - Potočari (Memorijalni centar).

U Memorijalnom centru u Potočarima 11. jula klanjana je dženaza-namaz i obavljen ukop 71 novoidentifikovanih posmrtnih ostataka žrtava genocida kojeg su u julu 1995. godine počinile vojska i policija RS-a, kao i paravojne formacije iz RS-a i Srbije nad Bošnjacima "zaštićene zone UN-a".