Objavljena mapa koja 'predviđa' zemljotrese: Pogledajte koji dijelovi BiH su u crvenoj zoni

Niz razornih zemljotresa, od kojih je najjači bio magnitude 7,8 stepeni Richtera, pogodio je delove jugoistočne Turske i sjevera Sirije.

Broj nastradalih dostigao je 38.000, dok su procjene stručnjaka su da će biti barem duplo veći od toga. Međutim, već neko vrijeme je stručnoj javnosti poznato da je ovo područje u "crvenoj zoni" kada su u pitanju zemljotresi, jer se tu spajaju dvije tektonske ploče, Anadolijska i Arabijska.

Iako smrtonosni zemljotresi nisu tako česti u Evropi kao u drugim dijelovima svijeta, snažniji potresi se dešavaju relativno često. Među najugroženijim dijelovima Evrope su Italija, Balkan, Grčka, Bugarska, Rumunija, ali i evropski dio Turske.

Istraživači u projektu "SHARE" koji finansira EU su 2014. godine napravili mapu koja prikazuje dijelove Evrope u visokom riziku od zemljotresa. Da bi napravili mapu, istraživači su koristili podatke iz više od 30.000 zemljotresa magnitude veće ili jednake 3,5 na Richterovoj skali koji su se desili u Evropi.

Evropska mapa seizmičke opasnosti prikazuje seizmičko kretanje tla za koje se očekuje da će se desiti sa vjerovatnoćom odstupanja od 10 posto tokom narednih 50 godina.

Plavo-zelene boje označavaju oblasti u kojima je opasnost od zemljotresa relativno niska, žuta i narandžasta boja označavaju područja umjerene opasnosti, a crvene boje označavaju područja visoke opasnosti.

U crvenoj zoni su i dijelovi Bosne i Hercegovine a riječ je o jugu naše države.

Najveći zemljotresi u Evropi se uglavnom dešavaju na tektonskim rasjednim linijama, koje se protežu od Islanda na sjeverozapadu Evrope, koji se nalazi na srednjem atlantskom grebenu, do sjevernoanadolske zone rasjeda u Turskoj na jugoistoku.

Zemlje Balkana i Mediterana, kao i Turska, sa mnogo gušćom populacijom koja živi u regionima sa visokim rizikom, imaju dugu historiju razornih i smrtonosnih zemljotresa. Udaljenija područja, kao što je veoma aktivna i opasna seizmička zona Islanda, ostavljaju mnogo manje populacije ranjivim na opasnost.

Jedan od najiznenađujućih zemljotresa u Evropi posljednjih godina bio je zemljotres u Zagrebu jačine 5,3 stepena Richterove skale, koji je pogodio glavni grad Hrvatske 22. marta 2020. godine i stekao reputaciju najvećeg zemljotresa u Zagrebu u poslednjih 140 godina.

Najrazorniji zemljotres u zabilježenoj evropskoj historiji pogodio je Mesinski moreuz u južnoj Italiji 1908. godine, sravnivši sa zemljom gradove Mesina na Siciliji i Ređo di Kalabrija na italijanskom kopnu.

Zemljotres magnitude 7,1 i cunami izazvali su oko 100.000 smrtnih slučajeva. Ekonomska šteta je bila značajna, jer je Mesina bila važna luka na Mediteranu.

Najveći zemljotres posljednjih godina u široj Evropi bio je zemljotres magnitude 7,6 koji se dogodio 17. avgusta 1999. godine u Derinceu u Turskoj, manje od 100 kilometara jugoistočno od Istanbula. Poginulo je više od 17.100, a povrijeđeno više od 45.000 ljudi. Takođe je izazvao i cunami koji je ubio 155 ljudi.

Kada je riječ o Bosni i Hercegovini, potres kod Stoca 2022. magnitude 5,7 MW dogodio se 22. aprila 2022. godine u 23:07 sati i bio je najjači u Bosni i Hercegovini od onoga koji je 1969. pogodio Banju Luku.

U Stocu je preminula jedna žena od posljedica povreda zadobivenih rušenjem stijene na jednu kuću.