Karadžić: Kako je počeo rat

Trojica svjedoka Odbrane Radovana Karadžića negirala su da su srpske snage, po uputstvima Srpske demokratske stranke (SDS), u maju 1992. nasilno preuzele vlast u opštinama Rogatica i Vlasenica, nezakonito pritvarajući, ubijajući i protjerujući muslimansko stanovništvo.

Svjedoci Zoran Durmić, Slavko Veselinović i Momir Deurić dali su gotovo identične iskaze, okrivljujući Muslimane, odnosno Stranku demokratske akcije (SDA), za izbijanje rata u Rogatici i Vlasenici, i tvrdeći da su se od 1991. naoružavali i pripremali za rat.

Durmić i Veselinović posvjedočili su da su muslimanske snage u maju 1992. napale srpska sela u okolini Rogatice i sam grad, ubijajući i protjerujući civile.

Tadašnji policajac Durmić je kao primjer naveo da je u maju ubijeno ukupno 12 radnika rudnika boksita koji su išli na posao.

Svjedok Veselinović, koji je do marta 1993. bio predsjednik rogatičkog SDS-a, izjavio je da su muslimanske snage napale Rogaticu 22. maja 1995, poslije čega su izbili sukobi, dok Vojska Republike Srpske (VRS) nije “oslobodila” grad.

Veselinović je potvrdio da je znao da su se i Muslimani i Srbi bili sklonili u lokalnu srednju školu “zbog opasnosti u gradu”, prije nego što bi im bilo omogućeno da odu na “željene lokacije”. 

Prema optužnici i iskazima ranijih svjedoka, srednja škola u Rogatici bila je “logor” u koji su srpske snage pod komandom Rajka Kušića nasilno pritvarale, zlostavljale i ubijale muslimanske civile, a potom ih protjerale.

Karadžića, bivšeg predsjednika Republike Srpske, optužnica tereti za progon Muslimana i Hrvata iz 20 opština širom BiH, u periodu od 1992. do 1995. godine.

U unakrsnom ispitivanju, tužiteljka Catrina Gustafsson suočila je Veselinovića sa iskazima svjedoka Optužbe, po kojim je JNA naoružavala Srbe u Rogatici.

“JNA nije naoružavala Srbe. Davala je oružje Srbima koji su se uključivali u JNA”, odgovorio je Veselinović i napomenuo da je JNA tada već bila vojska “jednog naroda”, zato što se Muslimani nisu odazvali na poziv za mobilizaciju.

Tužiteljka je svjedoku rekla da nisu Muslimani napali Srbe u Rogatici, već da je bilo obratno – srpske snage su granatirale grad i okolna sela.

Veselinović je, uz ogradu da tada nije bio u samom gradu, precizirao da je mislio na ubistvo jednog Srbina kada je rekao da su Muslimani napali Rogaticu.

Svjedok Momir Deurić, koga je Karadžić predstavio kao stražara u “sabirnom centru Sušica” u Vlasenici, izjavio je da je “vojska dovodila Muslimane iz okolnih sela” prije nego što bih ih “odvodila u razmjenu”.

Deurić tvrdi da “nije znao da je iko ubijen” u tom bivšem skladištu Teritorijalne odbrane i da je zarobljenike posjetila delegacija Međunarodnog Crvenog krsta.

Tokom unakrsnog ispitivanja, tužilac Amir Zec predočio je svjedoku da je bivši šef obezbjeđenja u Sušici Dragan Nikolić priznao pred Sudom u Haagu krivicu za brojne zločine nad muslimanskim zarobljenicima, poslije čega je osuđen na 20 godina zatvora. Po toj presudi, Muslimani su u Sušici ubijani, silovani i zlostavljani, naglasio je tužilac.

“Nisam svaki dan bio u Sušici. Nije bilo nijedno ubistvo da ja vidim i čujem. Čuo sam da su dvojica umrla, bili su doktori...”, odgovorio je Deurić.

Suđenje Karadžiću, koga optužnica tereti i za genocid u Srebrenici, terorisanje civila u Sarajevu dugotrajnim granatiranjem i snajperisanjem, i uzimanje pripadnika UNPROFOR-a za taoce, nastavlja se 19. februara.