Banja Luka: U haremu Ferhadije i u prvim večernjim satima veliki broj vjernika

Banjalučka ljepotica od jutarnjih sati bila je u centru pažnje cijele Banje Luke. No, nakon što je ceremonija otvorenja okončana, a oko sedam hiljada vjernika i posjetitelja, kao i brojni visoki zvaničnici otišli, Banja Luka i Ferhadija vratile su se svojoj svakodnevnici.

Dok jenjava gužva na platou ispred Ferhadije, u haremu džamije u prvim večernjim satima i dalje je veliki broj vjernika, ali i običnih znatiželjnika, koji žele iz blizine uživati u blagu kulturno-istorijskog nasljeđa BiH, koje je zasjalo starim-novim sjajem.

Policija je nešto iza 16 sati otvorila skoro sve saobraćajnice u Banjoj Luci. Bez ikakvih incidenata, tačno onako kako je i panirano, iz grada je ispraćeno oko 120 autobusa sa vjernicima koji su danas prisustvovali otvorenju obnovljene Ferhat-pašine džamije, poznate i kao Ferhadija.

Ferhat-pašina džamija ili Ferhadija smještena je u dijelu Banje Luke poznatom kao Donji Šeher koji je procvat doživio zahvaljujući posljednjem bosanskom sandžakbegu (1574—1580) i prvom beglerbegu (1580—1588) Ferhad-paši Sokoloviću, članu poznate porodice iz sela Sokolovića kod Rudog.

Ferhadija je, zahvaljujući Ferhad-paši, izgrađena 1579. godine u klasičnom otomanskom stilu. Prema Aliji Bejtiću, poznatom arhitekti i jednom od najistaknutijih poznavalaca spomeničkog bogatstva BiH, dimenzije unutrašnjosti Ferhadije su 12,10 metara sa 12,60 metara, a visina od poda do najviše tačke centralne kupole iznosi 17,5 metara. S desne strane džamijske zgrade je munara visoka oko 41,5 metara i spada među najviše u BiH.

Proglašena je nultim historijskim spomenikom Bosne i Hercegovine 1950, nakon čega je uvrštena na listu svjetske kulturne baštine UNESCO-a.

Ferhadija je bila jedna od 16 džamija srušenih u Banja Luci tokom rata u BiH od 1992. do 1995. godine. Srušena je 7. maja 1993. godine, nakon što je prvobitno bila granatirana, a potom i minirana. Ostaci džamije odvezeni su na gradsku deponiju, a dio je bačen u jezero Karanovac. Dan rušenja Ferhadije, 7. maj, u BiH je proglašen Danom džamija.

Obnova Ferhadije koštala je više od 10 miliona KM, među najvećim donatorima njene obnove su Turska agencija za međunarodnu saradnju i koordinaciju (TIKA) i institucije Republike Srpske. Obnovu su pomogli i mnogobrojni donatori i vakifi.