ART OF SOUND: Fanny Mendelssohn

Večerašnja emisija Art of Sound (emituje se svakog četvrtka u 22 sata) predstavlja rad njemačke umjetnice iz 19. stoljeća, koja je u vremenu socijalne nepravde prema ženi imala potrebu istupiti iz namijenjene joj društvene uloge i osloboditi svoju kreativnost.

Fanny Mendelssohn (1805-1847) bila je u prvome redu poznata kao sestra Felixa Mandelssohna, a tek u sjeni njenog ženskog mjesta u domaćinstvu, skromno i kao pijanistica i kompozitorica. Fanny je bila najstarija od četvero djece, a muzičku naobrazbu na sreću je dijelila sa mlađim bratom Felixom. Međutim, njihov učitelj, kompozitor i dirigent Carl Friedrich Zelter je prednost davao Fanny, o kojoj sa posebnom naklonošću piše i u jednom pismu upućenom velikom Goetheu, 1816 godine. Još kao dijete Fanny Mendelssohn je pokazala svoj kreativni dar i kompozitorsku vještinu, ali niti članovi njene uže porodice za to nisu pokazali dovoljno podrške. Otac je držao da muzika može Fanny poslužiti samo kao vrsta ukrasa, a brat Felix je odvažno pretpostavljao da sama njegova sestra nema želju za objavljivanjem svojih kompozicija – isuviše je zaokupljena kućnim poslovima, pa se muzici može eventualno posvetiti tek nakon što završi sa njima. Felix Mendelssohn nije javno odobravao umjetničke aspiracije svoje sestre, ali ipak je pokazao nešto razumijevanja i dobre volje objavivši nekoliko njenih radova u zbirkama pod vlastitim imenom. Pred samu smrt, 1846 godine, Fanny je bez konsultiranja sa bratom ipak objavila jednu kolekciju svojih pjesama, njen Op.1.

Muzički opus Fanny Mendelssohn sadrži preko 460 kompozicija, među njima brojnih klavirskih komada smještenih u nekoliko zbirki. Mnogi od njih nose znameniti naslov Lied ohne Worte (''Pjesma bez riječi''), koji se kroz malu i lirsku klavirsku formu što je predstavlja prvenstveno veže za Felixa Mendelssohna. On je komponovao čak osam knjiga Pjesama bez riječi, ali danas neki učenjaci dovode u pitanje njega kao presudnu muzičku figuru u razvoju ovog izraza, ne zaboravljajući u procesu njegova formiranja i Fanny Mendelssohn.

U ovoj emisiji iz opusa Fanny Mendelssohn slušamo Sonatu za klavir u g-molu, Klavirski trio d-mol, Op.11 i iz znamenitog klavirskog ciklusaDas Jahr ''Februar'', ''Mart'', ''Maj'', ''Septembar'' i ''Decembar''.