50MINUTA: Arve Henriksen, Nils Petter Molvær

Nova emisija 50minuta (emituje se svake srijede u 22h i reprizno petkom u istom terminu) donosi u svome prvom dijelu novi album Arve Henriksena, umjetnika koji je trubi dao drugačiji život. Od početaka autorskog rada on se zanimao za zvuk i njegovo nastajanje, te za mnoge mogućnosti trube kao instrumenta, vjerujući da ona ima veliki potencijal za zvučne varijacije koje tek treba otkrivati. Godine 1988., njegov iskusniji kolega, Nils Peter Molvaer darovao mu je kasetu na kojoj je bio snimljen zvučni zapis japanske shakuhachi flaute, koju su koristili redovnici Fuke škole Zen Budizma u jednoj vrsti meditacije, kao sredstvo sticanja samospoznaje. Shakuhachi flauta je Henriksenu postala inspiracija za izvođenje sličnog zvuka na trubi, i od tada je ovaj umjetnik u svoj magični sjever počeo unositi meditativni istok.

Osim za tradicijsku japansku muziku, Henriksen se interesira i za druge vrste muzičkih tradicija, između ostalih i norvešku, te za savremeni, eksperimentalni zvuk i pjevanje. Pored instrumentalnog on je razvio i karakterističan vokalni stil kojim kroz falseto odlazi i do sopranskih dionica. Specifični izraz predstavio je Henriksen sa pet svojih studijskih albuma, od kojih je Cartography (2008) bio i prvi koji je objavio za prestižnu ECM etiketu. Druga Henriksenova izdanja nastala su pod okriljem norveške izdavačke kuće Rune Grammofon, koja ovih dana predstavlja i novo studijsko izdanje ovog umjetnika.

Nakon albuma Places of Worship, izdanje Cosmic Creation, objavljeno uz uradak naslova Chron, ponovno ogleda nadrealni svijet Henriksenovih meditacija, sa izvorištem u autorovom rodnom okruženju uvijek čarobne Norveške, ali otvorenim prozorima prema svemu lijepome izvana. Ovo je još jedno putovanje Arve Henriksena, u tonskoj poeziji što povezuje tradiciju sa savremenim, akustičko i elektroničko. U istinskom solo maniru autora, Cosmic Creation otkriva njegovu iznimnu istraživačku i izvođačku sposobnost, koja se manifestira kroz cjelovit Henriksenov nadzor – nad kreativnim procesom i svakim pojedinačnim muzičkim elementom albuma.

Drugi dio večerašnje emisije 50minuta pripada još jednom umjetniku sa sjevera, Nils Petter Molværu, takođe majstoru trube, kompozitoru i producentu. Molvær na poseban način kombinira jazz izričaj sa stilovima elektroničke muzike, elementima rocka i popa, povremeno uvodeći i zvučne začine dalekog istoka. Ambijentalnog kvaliteta, muzika Molværa je prepoznatljiva, kroz sonična obilježja zvuka sjevera i neopipljivu magiju koja napušta fizičku realnost.

Nils Petter Molvær je nakon niza uspješnih izdanja objavio 2011 godine album Baboon Moon, ''slobodni'', ''tamni'' i ''prog rock'' uradak kojim je, nakon duge saradnje sa Eivind Aarsetom, pronašao novog saučesnika u svome doživljaju zvuka. Mladi gitarista i eksperimentator Stian Westerhus je iz svog zastrašujuće privlačnog ali iznimno ekspresivnog soničnog svijeta donio začudne improvizatorske vizije, koristeći se električnom i akustičnom gitarom, harmoniumom, prepariranim klavirom, i raznoraznim spravicama, uz ''previše pedala''. Nakon Stiana, sa albumom 1/1, Molvær se udružio sa još jednim umjetnikom koji je posvećen otkrivanju zanimljivog u muzici, Moritz von Oswaldom, multiinstrumentalistom i producentom iz Berlina čiji je fokus elektronička muzika.

Nedugo poslije Molvær, međutim, ne miruje, i upravo predstavlja svoj novi studijski rad, koji se zove Switch. Na njemu je angažirao širok i šarolik instrumentarij, kojim je uz pomoć svoga ansambla uspio proizvesti bogatu zvučnu sliku, ali takvu koja, uprkos dinamičkim izmjenama naznačenim već u samome naslovu, uvijek zadržava dobro poznatu ambijentalnu melankoliju izraza Nils Petter Molværa.