Na tavanu slučajno pronašli najstariji Kur’an na Balkanu?

U novopazarskom Muzeju „Ras“ u okviru novoformirane orijentalne zbirke od prije dva mjeseca izložen je i jedan od najvrednijih muzejskih eksponata, rukopisni primerak Kur’ana star oko 540 godina. U ovoj ustanovi veruju da je to i najstariji Kur’an na Balkanu.

Islamski teolozi utvrdili su da je prepis Kur’ana ispravan, ostaje nepoznanica njegovo porijeklo i identitet onog ko ga je prepisao na pergamentu u 15. stoljeću.

Pored jednog od najstarijih rukopisnih primeraka Kur’ana, orijentalna zbirka Muzeja “Ras” sadrži i veliki broj ostalih rukopisnih knjiga, većina knjiga i zapisa potiču iz osmanskog perioda.

“Jedan od najvrednijih eksponata u sklopu rukopisne orijentalne zbirke je primerak Kur’ana za koji nismo utvrdili tačnu godinu prepisa. S obzirom na to da se u ovom ručno pisanom Kur’anu na jednom mestu nalazi 908. hidžretska godina, mi samo pretpostavljamo da je to godina pisanja. Samim tim, ovo bi bio najstariji primerak Kur’ana, ne samo u Novom Pazaru i Sandžaku već i na Balkanu. Jedini problem je taj da se Kur’an nije adekvatno čuvao, pa su krajevi strana propali, nekoliko početnih strana nedostaje, ali svakako se u njemu vidi starost, lepota i to da onaj ko je prepisivao ovaj Kur’an bio neko kome je ličilo da drži pero u ruci“, rekao je direktor novopazarskog Muzeja „Ras“ Fuad Baćićanin. 

Vrijedan eksponat, Kur’an, koji svjedoči o vremenu, pronađen je na tavanu Muzeja “Ras” slučajno, tokom poslednje revizije muzejske građe.

Do tog momenta vjerovalo se da se najstariji rukopisni Kur’an na Balkanu, star oko 400 godina, čuva u džamiji u selu Hisardžik u sandžačkoj opštini Prijepolje.

„Djeluje zapanjujuće da ukoliko je to godina prepisa (908. hidžretska) da je on star preko 500 godina. Sličan primjerak nalazi se u džamiji u mjestu Hisardžik u Prijepolju, i vjerovalo se da je to najstariji Kur’an u Srbiji. Nama predstoji restauratorski dio, nakon kojeg ga možemo još ljepše i bolje iznijeti na stručnu i opštejavnu analizu, i zašto ne, na usporedbu sa zvanično najstarijim Kur' anom koji se čuva u Hisardžiku u opštini Prijepolje”, rekao je doktor filoloških nauka, bibliotekar Avdija Salković.

Prvo zvanično pominjanje Novog Pazara pada u doba uspostavljanja turske vlasti u toj oblasti. Grad je, kako stoji u spisima, 1461. kada se Novi Pazar spominje prvi put, osnovao jedan od najslavnijih turskih vojskovođa Gazi Isa-beg Isaković. To je i period za koji se, na osnovu prvih procjena vezuje rukopisni Kur’an izložen u novopazarskom Muzeju.

“Osmanska politika vladanja i ekspanzije zasnivala se na takozvanim akindžijama koji su mnogo prije zvaničnih vojnih osvajanja išli u određene prostore pokušavajući da prošire svoju kulturu i vjeru. Da li je Kur’an iz tog perioda ili kasnije, ostaje i dalje zagonetka”, dodao je Salković.

U Muzeju “Ras” sada nastoje da spriječe dalje propadanje ručno pisanog Kur’ana. U potrazi su za novčanim sredstvima i institucijom koja će kvalitetno obaviti konzervatorske radove.