FOTO: 'Mračna' praizvedba nove kompozicije Ališera Sijarića na SCMF-u

Sarajevski festival kamerne muzike SCMF i sinoć je zabilježio veoma značajan i dupke posjećen koncert. Ove godine direkcija Festivala napravila je porudžbu djela jednog bh. autora, što je dokaz da SCMF skrbi o umjetnosti i da je nastoji podržati unatoč generalnoj nezainteresiranosti društva za njen napredak i razvoj. 

Kao i prethodnih večeri za publiku je priređeno kratko uvodno predavanje o historiji gudačkog kvarteta i o izvedenim djelima, koje je vodila izvršna direktorica festivala Amila Ramović, koje je publici omogućilo da kontekstualizira tri gudača kvarteta, nastala u tri različita kulturološka i historijska prostora, a koje povezuje interes kompozitora za ovaj najsofisticiraniji muzički žanr. Bogati koncertni repertoar je pored djela kompozitora u fokusu – Ludwiga van Beethovena, bio sačinjen i od uradaka engleskog kompozitora 20. stoljeća, Benjamina Brittena, i bosanskohercegovačkog kompozitora Ališera Sijarića, profesora kompozicije na Muzičkoj akademiji u Sarajevu.

U prepunoj sali, prvi dio koncerta počeo je izvedbom Gudačkog kvarteta br. 2, op. 36, C-dur, engleskog kompozitora Benjamina Brittena, napisanog 1945. povodom obilježavanja 250. godišnjice smrti kompozitora Henrya Purcella. Vrhunac izvedbe svakako je činilo grandiozno finale kvarteta (Chacony – Sostenuto) sačinjeno od opsežne teme i tri grupe od po šest varijacija. Nadahnuta interpretacija, pokazala je da članovi Manhattan String Quarteta suvereno vladaju predočenim tehničkim izazovima, ali i veoma suptilnim nijansama muzičke interpretacije koje ovaj koncert zahtijeva.  

Novo djelo domaćeg kompozitora

Ipak, najiščekivaniji dio večeri činila je praizvedba gudačkog kvarteta Cross Bowing Ališera Sijarića, koji je pomenuto djelo napisao za ovogodišnji SCMF i Manhattan String Quartet. Suradnja svjetski renomiranog ansambla i Sijarića pokazala se veoma uspješnom, jer je kvartet uistinu uspio da izvede veoma zahtjevne nijanse koje mikrotonalna Sijarićeva kompozicija podrazumijeva. Za publiku je ovo djelo bilo iznenađenje – četiri izvođača, raspoređena na četiri strane dvorane s individualnim ozvučenjem i rasvjetom, pokazali su nam da danas komponovanje može da znači i komponovanje zvuka, a ne zvukova te smo imali prliku slušati 12-minutni rast tonske mase kroz suptilno naslojavanje koje su diktirali Sijarićevi kompozicioni procesi. Publika je "spacijalizacijom" izvođačkog aparata, dakle njihovim nekonvencionalnim rasporedom u prostoru, mogla primijetiti da ono što čujemo nisu samo visina, trajanje, intenzitet i boja tona, nego i pravac iz kojeg zvuk dolazi, koji se stalno mijenjao u alternaciji između četiri izvođača. Da je riječ o historijskoj izvedbi Sijarić je sam potvrdio na zvaničnoj press konferenciji Festivala, istaknuvši da je SCMF Festival prva institucija u BiH, koja je naručila djelo savremene muzike bh. kompozitora. Zbog nedostataka ove prakse naša produkcija umjetničke muzike je skoro nepostojeća, a Muzička akademija u Sarajevu ovim još jednom iskazuje svoju namjeru da stimulira reanimaciju bosanskohercegovačke kompozitorske prakse.

Koncert je zatvorila izvedba Beethovenovog Gudačkog kvarteta br. 8, op. 59 br. 2 E-mol (1808), posvećenog ruskom poslaniku u Beču, knezu Razumovskom. Način na koji je Manhattan Quartet iznio ovu izvedbu teško da nam može približiti zašto je ovaj komad izazvao pobunu ansambla za koji je pisan prije 200 godina jer je "jednostavno pretežak", jer je Manhattan muziku, čak i njene najvirtuoznije dijelove, izveo s lakoćom. Dramatične melodije prvog stavka, kantilenu drugog, ruske napjeve trećeg, i revolucionarnu, skoro koračnicu, četvrtog, interpretatori su donijeli suverenom i nadahnutom izvedbom, čiji je završni krešendo pratio krešendo oduševljenja publike koja je Manhattan String Quartet ponovno ispratila ovacijama.

Tekst: Ivana Vučićević, SCMF