Zašto je riba tako dobra za nas?

Naučnici sa Univerziteta Friedrich Schiller u Jeni (Njemačka) i Univerzitetske bolnice u Jeni dekodirali su antihipertenzivni učinak omega-3 masnih kiselina. U dva objavljena članka u naučnom magazinu Proceedings of the National Academy of Sciences opisuju kako su analizirali učinak omega-3 masnih kiselina na sistemskoj razini, te prvi put opisuju temeljne molekularne mehanizme, piše Znanost.geek.hr.

Riba je zdrava: lagano se probavlja, sadrži visoke razine dragocjenih proteina, te se smatra važnim dijelom uravnotežene prehrane. S tzv. omega-3 masnim kiselinama riba ima i dodatni bonus. Te masne kiseline u obliku dokosaheksaenoične kiseline (DHA) pojavljuju se uglavnom u masnijim ribama kao što su haringa, losos i skuša. Smatra se da snižavaju krvni tlak, jačaju imunološki sistem i imaju pozitivni utjecaj na razvoj živčanog i kardiovaskularnog sistema.

''Kliničke studije o unosu dodataka prehrani koji sadrže omega-3 masne kiseline dosad nisu dale jasne rezultate. Molekularni utjecaj omega-3 masnih kiselina još uvijek nije do kraja shvaćen'', izjavio je prof. dr Stefan H. Heinemann sa Univerziteta Friedrich Schiller u Jeni, Njemačka, nastavlja uvaženi biofizičar.

Tim u kojem su bili i prof. Heinemann (Univerzitet Jena), prof. dr Michael Bauer (Univerzitetska bolnica u Jeni) i prof. dr Toshinori Hoshi (Univerzitet Pennsylvania) uspio je pokazati da je tzv. 'SLO1' kanal kalija važna komponenta u učinkovitosti omega-3 masnih kiselina.

''Ovi ionski kanali djeluju kao veoma specifični receptori za DHA i otvaraju se vezivanjem omega-3 masnih kiselina'', objašnjava biofizičar Heinemann. U slučaju drugih omega-3 masnih kiselina, kao što su eikosapentaenoična kiselina (EPA) ili alfa-linoleinska kiselina izdvojenih iz biljaka – učinak je mnogo slabiji.

Profesor Bauer i njegovi kolege ispitivali su utjecaj omega-3 masnih kiselina na SLO1 kanale kardiovaskularnog sistema eksperimentirajući na miševima. 

''Upravljanje s DHA trebalo bi rezultirati širenjem krvnih žila i opadanjem krvnog tlaka'', izjavljuje fizičar. Laboratorijski eksperimenti su upravo to i potvrdili. No kod genetski modificiranih miševa, koji nisu mogli proizvoditi SLO1 kanale, antihipertenzivni učinak DHA je izostao.

''Prvi put smo uspjeli prikazati izravni utjecaj na krvni tlak koji je posredovan SLO1 kanalima'', zaključuje Bauer.

Nadalje, naučnici su došli do još jednog iznenađujućeg otkrića: varijacija DHA, koju često pronalazimo u dodacima prehrani koji sadrže omega-3 masne kiseline, ne pokazuje antihipertenzivni učinak. Štoviše, ona suzbija i čak poništava učinak prirodne DHA iz ribljeg ulja.

''Unos umjetnih omega-3 masnih kiselina može imati kontra-produktivne učinke'', naglašava prof. Bauer. Ovo je posebno važno za dodatke prehrani za pacijente na intenzivnoj njezi koji su na parenteralnoj prehrani: suplementi omega-3 masnih kiselina trebali bi biti posebno prilagođeni i usmjereni na kliničke zahtjeve pacijenata.