Ugljen-monoksid, nevidljivi ubica

Ugljen-monoksid kao uzrok smrti često se spominje u zadnjih nekoliko godina. Najnovija vijest o četvorici poginulih mladića iz Srbije, starih između 17 i 20 godina, čija su beživotna tijela pronašli u jednoj kući na planini Juhor, nastavlja niz tragičnih slučajeva koji se dešavaju najčešće zimi.

Među brojnim slučajevima trovanja ovim smrtonosnim gasom su i bračni par Nurka i Samir Sadiković koje je usmrtio je ugljen monoksid za novogodišnu noć 2006. godine. Dvadesetogodišnja studentica iz Gračanice Adela Delić pronađena je mrtva u stanu u sarajevskom naselju Bistrik, uzrok smrti je bio ugljen monoksid. U septembru 2008 godine, u porodičnoj kući su pronađena beživotna tijela bračnog para Rabije i Zulfe Dautović, a 2009. godine gas je usmrtio staricu Šaćiru Nezir. U junu 2010. godine, u svom stanu na Marindvoru stradala je doktorica Nermina Boloban. Krajem decembra 2010. godine pronađeno je tijelo maloljetnog K.M., njegovo beživotno tijelo roditelji su pronašli u kupatilu. U januaru 2012. godine ugljen monoksid je usmrtio braću Adnana i Arnesa Šabanovića iz sela Dubrave kod Visokog.

Šta je ugljen-monoksid?

Gas od kojeg svake godine umre više stotina ljudi nastaje sagorjevanjem raznih vrsta goriva, drveta, ulja, parafina.

Ugljen monoksid (CO) je gas bez boje, mirisa i ukusa. To je glavni razlog zbog kojeg je veoma opasan. Stvara se u motorima automobila, u neispravnim šporetima na gas (ili drva), lošim plinskim grijalicama, grijačima i kaminima, kao posljedica prati požare ili sagorjevanje ugljovodonika u prostorijama sa lošom ventilacijom. Prisutan je i u duhanskom dimu.

Ovaj gas je lakši od zraka i zauzima gornje dijelove prostorija.

Kako ga otkriti?

Ugljen monoksid se može otkriti pomoću posebnih detektora, koji nisu skupi i ima ih u prodaji (putem interneta i u nekim specijaliziranim trgovinama). 

Teško je prepoznati simptome trovanja ovim gasom jer su ponekad slični simptomima obične prehlade. Koncentracije preko 150-200ppm prouzrokuju dezorijentaciju, nesvjesticu, a često i smrt.  Jedna od čestih posljedica trovanja može biti infarkt miokarda koji je često neposredni uzrok smrti.



Da bi se otrovana osoba oporavila potreban je period od pet do šest sati nakon trovanja. Pri oporavku djelotvoran je i svjež vazduh, dok je težim slučajevima trovanja potrebna bolnička pomoć.

Važno je znati

- Na mjestima gdje je moguća pojava ugljen-monoksida ugradite detektore ovog gasa.

- Radite u provjetrenim prostorijama uz zabranu pušenja Ovo se naročito odnosi na rad u industrijskim uslovima.

- Provjerite dovode vazduha pri korištenju peći i dimnjaka u domaćinstvima.

- Radite kontrolu vazduha u objektima sa centralnom klimatizacijom, a prostorijama sa centralnom klimatizacijom zabraniti pušenje.

- U auto-radionicama obezbjediti odvod izduvnih gasova.

- Automobil sa pokrenutim motorom što prije udaljite iz garaže.

- Pri radu u prostoru zatrovanom  ugljen-monoksidom obavezno koristite zaštitna sredstva.