Mo Yan dobitnik Nobelove nagrade za književnost

Nobelova nagrada za književnost dodijeljena je kineskom književniku Mo Yanu, objavio je danas Nobelov odbor za dodjelu nagrada.

Nobelov odbor ovogodišnje će pobjednike proglasiti u sedmici od 8. do 15, oktobra, dok će se svečana ceremonija uručivanja nagrada održati 10. decembra u Stockholmu; nagradu dodjeljuje Švedska akademija koja se sastoji od 18 članova koji tu čast zadržavaju doživotno. Među sadašnjim članovima, poznatim pod nadimkom De Aderton (Osamnaestorica), nalaze se istaknuti švedski književnici, lingvisti, profesori književnosti, historičari i ugledni pravnici

Mo Yan u svojim djelima "halucinatornim realizmom spaja narodne priče, historiju i sadašnjost“, naveo je Odbor u obrazloženju nagrade. 
  
Dobitniku Nobelove nagrade za književnost pripada novčana nagrada, diploma i medalja. Medalju koju dobiva dobitnik nagrade za književnost dizajnirao je švedski kipar Erik Lindberg, a predstavlja mladića koji sjedi pod stablom lovora te sluša i zapisuje pjesmu Muze. Na medalji su ugravirane riječi iz VergilijeveEneide: Inventas vitam juvat excoluisse per artes ("oni koji su svojim znanjem učinili život na zemlji boljim").

Prethodno je (u ponedjeljak, 8. oktobra) Odbor Nobelovu nagradu za hemiju u ovoj godini dao dvojici američkih istraživača čiji je rad razjasnio kako milijarde ćelija u našem tijelu reaguju na svoje okruženje. Robert Lefkowitz i Brian Kobilka podijelit će nagradu od osam miliona švedskih kruna (1,2 miliona dolara). Njihov rad predstavlja "iskustvo od najvećeg značaja za ljudski rod", pojasnio je Komitet u obrazloženju nagrade. 

U ponedjeljak je i Nobelova nagrada za medicinu uručena Johnu Gundonu iz Velike Britanije i Shinya Yamanaki iz Japana zbog rada na matičnim ćelijama, a utorak je nagrada za fiziku dodijeljena Sergeu Harocheu iz Francuske i Davidu Winelandu iz SAD za njihov rad u kvantnoj fizici. Dobitnici za fiziku su utrli put novoj eri eksperimentalnog istraživanja u kvantnoj fizici pošto su uspjeli direktno promatrati pojedinačne kvantne čestice a da ih pritom nisu uništili, a ovaj rad mogao bi voditi ka razvoju superbrzog računara temeljenog na kvantnoj fizici.

Čeka se još proglašenje nobelovaca u kategorijama ekonomije (15. oktobar) i 'nagrada za mir' (12. oktobar).

Prvi dobitnik ovog priznanja bio je Nijemac Wilhelm Röntgen za otkriće x-zraka; nagrada se, inače, dodjeljuje više od 100 godina za izuzetne doprinose u hemiji, fizici, književnosti, fiziologiji ili medicini te za doprinos svjetskom miru. U tom periodu veliki broj naučnika nagrađen je za svoje doprinose čovječanstvu. No, postoje i naučnici koji su zaslužili ovu prestižnu nagradu, ali je nisu željeli prihvatiti ili im to njihova država nije dozvolila. Francuski pisac Jean-Paul Sartre je, primjerice, odbio primiti svaku nagradu, pa i Nobelovu nagradu za književnost 1964. godine. 

Nacistička vlada Adolfa Hitlera u Njemačkoj nije dozvolila Richardu Kuhnu, Adolfu Butenandtu i Gerhardu Domagku da između 1938. i 1939. godine prime nagradu za hemiju i fiziologiju. Boris Pasternak, koji je 1958. proglašen dobitnikom Nobelove nagrade za književnost, odbio je primiti nagradu zbog pritiska Sovjetskog saveza.

Najstariji dobitnik Nobelove nagrade je američki ekonomist porijeklom iz Rusije Leonid Hurwicz. On je 2007. dobio nagradu za ekonomiju, i to u dobi od 90 godina. Lawrence Bragg je najmlađi dobitnik Nobelove nagrade. On je 1915, zajedno s ocem Williamom Braggom, dobio Nobelovu nagradu za fiziku. Tada je imao samo 25 godina. 

Od 1901. do danas, 44 Nobelove nagrade dodijeljene su ženama, a 786 - muškarcima. Marie Curie je ujedno i prva žena dobitnica ove prestižne nagrade te je još uvijek jedina žena dobitnica dvije Nobelove nagrade.