Šta propisuje Direktiva EU o "Plavoj karti"

Vezano: Evropska unija uvela Plavu kartu za radnike-imigrante

U okviru nadležnosti Vijeća Evropske unije donesena je 25. maja 2009. godine Direktiva kojom su izmijenjeni i dopunjeni pravni instrumenti koji regulišu pitanje „boravka visoko obrazovanih državljana trećih država u Evropskoj uniji sa ciljem zapošljavanja“.

Direktiva je objavljena u Službenom glasniku Evropske unije broj L 155/17 od 18. juna 2009. godine. Direktiva je donesena od Vijeća Evropske unije sa zatraženim mišljenjem Evropskog parlamenta, a na prijedlog Komisije, uz konsultovanje Evropskog ekonomskog i socijalnog komiteta i Komiteta regija. Već u Preambuli navedeno je 29 tačaka objašnjenja svrhe donošenja ovog propisa. Između ostalog citiraju se dijelovi tzv. Lisabonske agende za dostizanje održivog ekonomskog rasta i veći broj kvalitetnijih radnih mjesta i veću društvenu koheziju do 2010. godine.

Direktiva se sastoji od 25 članova raspoređenih u 6 poglavlja, kojima su pokrivene veoma važne oblasti kao što su: uslovi za admisiju, plava karta Evropske unije – procedura i transparentnost, prava koja proizlaze iz Direktive i prebivalište u drugim državama članicama.

Cilj donošenja Direktive se navodi već u prvom članu Direktive pa se kaže da ona određuje uslove ulaska i boravka državljana trećih država dužeg od tri mjeseca na teritoriji države članice EU, sa ciljem visoko kvalifikovanog zapošljavanja kao posjednika EU „Plave karte“, kao i članova njihovih porodica, te status radnika koji kao posjednik „Plave karte“ iz jedne države članice zatraži ista takva prava u ostalim državama članicama, različitim od prve zemlje ulaska i boravka.

Posebno su zanimljive odredbe članova 5. i 8. Direktive u kojima se navode kriteriji za admisiju odnosno osnovi za odbijanje.

U članu 5. taksativno se navode, ukratko opisano, validan ugovor o radu, dokaz o uslovima spreme iz svoje države koji odgovaraju uslovima konkretnog zaposlenja, važeću putnu ispravu, dokaz o posjedovanju ili korektnoj aplikaciji za zdravstveno osiguranje u skladu sa propisima države članice, te da aplikanti ne predstavljaju prijetnju političkom sistemu, javnoj sigurnosti i zdravlju kao uslovi za admisiju. Čini se da među ovim kriterijima posljednji kriterij ostavlja malo veći prostor za diskreciono postupanje upravnih organa.

U vezi s tim, u članu 8. se navode i etičko osiguranje mogućnosti zapošljavanja nedostajućih stručnih kadrova u deficitarnim zanimanjima u zemlji porijekla, eventualno postojanje sankcije za aplikanta u skladu sa nacionalnim zakonom za neprijavljeni rad ili nezakoniti rad, i, naravno, bilo kakav nedostatak u traženoj dokumentaciji prema članu 5. Direktive, kao osnovi za odbijanje zahtjeva za admisiju.

U 6. poglavlju koje nosi naziv „Završne odredbe“ se propisuje obaveza Evropskoj komisiji da svake tri godine, a prvi put do 19. juna 2014. godine podnese izvještaj Evropskom parlamentu i Vijeću Evropske unije o primjeni direktive u državama članicama, i predloži amandmane ukoliko se pokaže potreba.

S obzirom da su direktive opći pravni akti za cijelo područje Evropske unije, u Direktivi se navode i rokovi za usvajanje mjera (transpoziciju i adopciju), pa su države članice obavezne uskladiti svoje zakonodavstvo i izvijestiti Evropsku komisiju do 19.06. 2011. godine o svim donesenim zakonima i podzakonskim aktima koji su za to neophodni.

Odredbama ove Direktive u znatnoj mjeri se derogiraju odredbe Direktive 2003/109/EC koja se u svom nederogiranom dijelu nastavlja primjenjivati.

Glasnik CePPEI/radiosarajevo.ba