Kako žive muslimani u Srbiji?

Bajram ovih dana proslavljaju i muslimanski vjernici u Beogradu, a jedan od najvećhih muslimanskih praznika bio je povod da Deutsche Welle potraži odgovor na pitanje: kako danas žive muslimani u Srbiji?

U staru Bajrakli džamiju vjernici danas (09.08) dolaze ne samo na redovne molitve, nego i na tradicionalnu bajramsku sofru. O tome da li se muslimani u Srbiji suočavaju sa problemima pri upražnjavanju svoje vjere, muftija srbijanski Muhamed Jusufspahić za DW kaže :

Bajrakli džamija je sagrađena oko 1575. godine, kao jedna od 273 džamija i mesdžida, koliko ih je u osmanlijsko doba bilo u Beogradu Bajrakli džamija je sagrađena oko 1575. godine, kao jedna od 273 džamija i mesdžida, koliko ih je u osmanlijsko doba bilo u Beogradu

„Jedino možemo imati problema sa samima sobom, onog trenutka kada izdamo sebe ili zaboravimo sebe, može nam svako raditi svašta, tako da ne gledam krivce za bilo kakve nedostatke nigdje drugo nego u nama samima“.

Mada naglašava da je unutrašnja sloboda ono što je ključno za svakog pojedinca, on ipak podsjeća da je Bajrakli džamija u vlasništvu Republike Srbije i u korisništvu grada Beograda. “Džamija još uvijek nije vraćena Islamskoj zajednici, makar da bude korisnik. Makar u nomenklaturi da se spominje Islamska zajednica. Mi to faktički koristimo, ali nas nema nigdje u papirima“, objašnjava Jusufspahić.

On vjeruje da taj problem nema veze sa odnosima manjinski muslimani - većinski pravoslavci , nego „sa recidivima standarda“ bivše ateističke zemlje u kojoj su, kako kaže, vjera i svaki pojedinac kao vjernik bili obespravljeni.

Muslimani u cjelini nisu diskriminisani

Prema zvaničnim podacima, u Beogradu ima oko 20.000 muslimana,  ali Jusufspahić tvrdi da ih ima i do deset puta više. “Mnogo je razloga tih tendencija smanjivanja. Postoji unutrašnja blokada gdje neko ko je ovaj ili onaj nacionalno ne kazuje da je musliman, što je imao pravo na prethodnim popisima. Ima i otpora, jer oni kažu - šta je koga briga jesam li ja vjernik, to je moja intimna stvar”.

Jusufspahić ne misli da su muslimani u Srbiji u bilo kom smislu ozbiljno izloženi diskrimanciji. “Riječ je uvjek o pojedinačnim slučajevima diskriminacije, u pogledu ishrane, u pogledu vjerskih sloboda na radnom mjestu, u pogledu zapošljavanja. Ne bih mogao da kažem da je to nešto što je organizovano, ali zaista ljudi imaju problema. Mnogo je otpuštenih među muslimanima, ali isto tako i među onima koji nisu muslimani.  Hajde ti sad kaži da je to zbog ovoga, a nije zbog nekakve recesije“, ocjenjuje Jusufspahić.

Značajan odnos Srbije prema BiH

Sa tako blagim stavom o položaju muslimana u Srbiji se ne slaže izvršna direktorka Helsinškog odbora za ljudska prava Izabela Kisić.

„I pored toga što imamo dva bošnjačka ministra, oni nisu zastupljeni u institucijama prije svega na nacionalnom nivou, na višim nekim položajima u institucijama. Takođe je veoma problematičan odnos Srbije prema Bosni i Hercegovini, što se prelama na položaj Bošnjaka u Srbiji. Praktično se negira jedinstvo Bosne i Hercegovine, što zabrinjava Bošnjake ovdje“, naglašava Kisićeva.

Džamija zapaljena - niko nije kriv

Bajrakli džamija je zapaljena u noći sa 17. na 18. mart 2004. godine Bajrakli džamija je zapaljena u noći sa 17. na 18. mart 2004. godine

U Beogradu je nedavno izrečena presuda za paljenje Bajrakli džamije 2004. godine, kada  je do temelja spaljena biblioteka sa više od 7.000 knjiga. Prvi osnovni sud je trojicu aktera osudio na po četiri mjeseca zatvora za učestvovanje u neredima, ali ne i za samo paljenje džamije. Ostala petorica optuženih su oslobođena.

Beograd: Niko nije osuđen za paljenje Bajrakli džamije

„Blago je reći da je ta presuda blaga. Krivci nisu dobili zaslužene kazne i to je jedna strašna poruka za ubuduće, da zapravo takvi incidenti ili kriminalni akti ostaju nekažnjeni, a to su akti koji su očigledno bazirani na nacionalnoj mržnji“, kaže Izabela Kisić.

Bajrakli džamiju obezbjeđuje nekoliko policajaca, a vjernici mirno dolaze na svoje redovne molitve. Svi sa kojima smo razgovarali ističu da u praktikovanju svoje vjere ne nailaze ni na kakve probleme. “Jeste, manjinska je religija, li sasvim smo slobodni. Mada, vidite, tu je policija. Od kada je džamija zapaljena 2004. godine, od tada policija dolazi.  Od tada nema problema. Na državi je da odluči da li neki objekat treba da se zaštiti, to je u njihovoj nadležnosti“, kaže jedan vjernik. Od 2004. godine incidenata u Bajrakli džamiji nije bilo. Džamija je obnovljena, a u zgradi pored nje počinju pripreme za rad Fakulteta islamskih nauka.