Obama i Istočna Evropa

Dok američki predsjednik Barack Obama bilježi stoti dan svog mandata, primjetno je nekoliko „rupa“ u američkoj politici prema Istočnoj Evropi, tvrde eksperti za prekoatlantske odnose za portal EUobserver.

Obama, koji je već proputovao dobar dio Evrope i susreo se s većinom lidera „evropskog bloka“, te s ruskim kolegom Dmitrijem Medvedevim, pa tako ostavio utisak jasne promjene u odnosu na svog prethodnika, u pogledu Istočne Evrope, ipak, ostaju mnoge nejasnoće.

Politika SAD-a, odnosno Obame, prema Istočnoj Evropi trenutno naprosto i ne postoji. Nismo mogli čuti niti jednu jedinu Obaminu izjavu o stanju u Ukrajini, Gruziji ili Moldaviji, tvrdi Michael Emerson iz briselskog umjereno desničarskog Centra za evropske političke studije.

„Neki špekulišu da gospodin Obama nije zainteresiran za Istočnu Evropu i da će jednostavno prepustiti Rusiji i Evropskoj uniji da rješavaju probleme ovog regiona. Ne bih tako rekao. Moramo malo sačekati; ne zaboravimo da su neka važna mjesta u Obaminoj administraciji još uvijek upražnjenja“, kaže Emerson za EUobserver.

Jedini primjer uplitanja SAD-a u probleme Istočne Evrope jeste primjer Obamine izjave o Armeniji, gdje je ipak izbjegao koristiti riječ „genocid“, nasuprot tome što je u izbornoj kampanji potpuno otvoreno govorio na taj način.

Ovo pitanje je jako kontraverzno u Turskoj, koju Obama zdušno podržava na putu ka Evropskoj uniji. U okviru svoje turneje posjetio je Ankaru i poslao jasne poruke Evropskoj uniji vezano za evropske integracije Turske. Ali na sve to francuski predsjednik Sarkozy uzvratio je potpuno suprotnim stavovima.

„Amerika takvu priču priča decenijama, ali to nema uticaja na odluke Evropske unije“, smatra ovaj stručnjak.

Pored toga što nakon SAD-a ima najbrojnije trupe u NATO-u, Turska je za Ameriku važna i zbog toga jer predstavlja branu od nemirnog Kavkaza, ratom zahvaćenih Iraka i Afganistana, te sve radikalnijeg iranskog režima.

Iako je evropska javnost bila opčinjena Obamom tokom njegove aprilske turneje, evropski lideri, ipak, nisu ponudili Obami ono što je on očekivao.

Putovanje još uvijek važi kao uspješno, ali samo zbog toga što je Obama prestao iskazivati oduševljenje rezultatima svoje turneje. Očekivao je više vojnih trupa u Afganistanu, i veći intervencionizam Unije u oblasti finansijskog tržišta, kao što je urađeno u SAD-u.

„Obamin medeni mjesec u Evropi sada izgleda kao razočarenje“, kaže Fabrice Pothier, šef briselskog ureda Carnegie fondacije za međunarodni mir i analitičar povezan za State Departmentom.

Oklijevanje evropskih lidera u pogledu većeg angažmana u ratu u Afganistanu pokazuje, između ostalog, i to koliko je evropa „jaka retorički, a slaba na djelu“.

radiosarajevo.ba