Dok se komšije "kite" milijardama, u BiH 408 miliona eura investicija

Bosna i Hercegovina je u 2018. godini imala ukupno 408,9 miliona eura direktnih stranih investicija, rečeno je Nezavisnim u Agenciji za promociju stranih investicija (FIPA).

Prema podacima koje su upravo prikupili, u prvih devet mjeseci 2018. godine najveća direktna strana ulaganja su došla iz Švicarske, u visini od 54,4 miliona maraka.

Iza te zemlje su investicije iz Austrije u visini od 47,2 miliona maraka, Turske 36,1 milion, Velike Britanije 22,6 miliona, Ujedinjenih Arapskih Emirata 15,1 milion, te po 10 miliona maraka direktnih investicija iz Rusije i Kuvajta.

Iz podataka koje smo dobili nije jasno koliko je investicija došlo iz ofšor zona. Također, FIPA ne raspolaže podacima o direktnim stranim investicijama razvrstanim po entitetima.

Kako bismo uporedili nivo direktnih stranih investicija sa susjedima, na stranicama agencija za promociju stranih ulaganja Srbije i Hrvatske našli smo podatke za 2017. godinu. U obje zemlje su direktne strane investicije u 2017. godini bile značajno veće nego u BiH. Naime, prema podacima Centralne banke Hrvatske, u 2017. godini bilo je više od milijardu eura, dok je do jula prošle godine taj nivo iznosio gotovo 850 miliona eura.

U Srbiji je, prema podacima Razvojne agencije Srbije, u 2017. godini zabilježeno ukupno milijardu eura stranih investicija. Najviše pojedinačnih projekata, prema njihovim podacima, dolazi iz Velike Britanije, a slijede Njemačka, Francuska, Holandija, Rusija, Španija i Turska. Prema podacima za Srbiju, više od 70 posto svih investicija dolazi iz zemalja EU. U Razvojnoj agenciji Srbije, čak, tvrde da je zahvaljujući stranim investicijama u zemlji direktno zaposleno oko 320.000 ljudi.

Zoran Pavlović, ekonomista iz Banja Luke, kaže da ga uopšte ne čudi što su investicije u Srbiju, Hrvatsku i druge okolne zemlje višestruko veće nego u BiH.

Kao prvi razlog za takvu situaciju on vidi u činjenici da politički lideri stalnim svađama kreiraju političku nestabilnost, što plaši potencijalne investitore, koji se onda, kako ističe, odlučuju da investiraju u okolne zemlje poput Srbije.

„Političari se bave scenskim nastupima i pokušavaju za sebe izboriti bolju poziciju ne shvatajući da time čine izuzetnu štetu vlastitoj zemlji, jer nema stranih investicija“, kaže Pavlović.

Kao drugi problem on vidi u činjenici da ne postoji ekspertska pomoć investitorima koji su se odlučili da investiraju.