Lucija Gregov: O koncertu Cul-de-Saca u Sarajevu...

Cul-de-Sac, impro džez eksperimentalni sastav koji smo imali priliku slušati u SARTR-u 22. februara, nastao je u Zagrebu 1986. godine. Na inicijativu Dragana Pajića, koji je ujedno i jedan od osnivača sastava, razvija se u Orkestar za ubrzanu evoluciju, koji je nastupao u formaciji od dva do 17 članova. 

Piše: Lucija Gregov

Danas, ujedinjeni konačno kao Cul-de-Sac - Orkestar za ubrzanu evoluciju, nastupaju u sastavu Darko Rundek (bas), Damir Prica Kafka (sax, klavijature), Franjo Glušac (gitara), Andreja Kurelec Košavić (vokal, truba), Bruno Vorberger (bubnjevi, udaraljke), Igor Pavlica (truba), Miro Manojlović (vibrafon, udaraljke), Neven Jurić (rog) i Nikola Vincelj Jinks (vizuali).

Cul-de-Sac je jedan od prvih impro bendova na ovim prostorima i nastaje upravo kao odgovor na zasićenje već postojećim zvukom tadašnje pop i rock scene. 

Nemogućnost precizne klasifikacije benda kao onog koji je podređen određenom muzičkom žanru jeste upravo to što ga čini uzbudljivim i energičnim kako zvučno tako i vizualno. Improvizacija, eksperimentalni i free džez, noise, minimalizam, elektroakustika se miješaju i nasumično izranjaju iz prilično nepredvidljive zvučne slike koja na publiku djeluje potpuno oslobađajuće.

FOTO: Darko Rundek s Cul-de-Sacom nastupio sinoć u SARTR-u

Izraz Cul-de-Sac označava slijepu ulicu, situaciju iz koje nema izlaza. Paradoksalno, ono što zvuk ovog sastava nudi jeste upravo to: izlaz iz konvencionalnog i precizno strukturiranog zvuka, uz posebnu vrstu interakcije među glazbenicima, ali i s publikom, gdje su svi uvučeni u proces kristalizacije nove energije. Vizualni radovi Nikole Vincelja predstavljeni u vidu VJ projekcije savršeno korespondiraju sa zvukom te se tako nastup Cul-de-Saca ostvaruje kao cjelovito multimedijalno iskustvo. Publika je imala priliku vidjeti kratki eksperimentalni film Dnevnik trajanja (1991) autorice Nicole Hewitt, koji je nastao kao rezultat njene suradnje s bendom. Intermedijalno i interdisciplinarno udruživanje vidno određuje djelovanje ovog sastava, pa nije čudno i da imaju snažnu vezu s teatrom, i da su radili i muziku za kazališne predstave trupa Kugla glumište, Coccolemocco i Događanja. Upravo zato je prostor SARTR-a (zahvaljujući inicijativi producentice Sabine Šabić) bio idealan za potpuni doživljaj ove umjetničke progresivne kreacije.

Iako je eksperimentalna i impro scena prilično marginalizirana na ovim prostorima, koncert Cul-de-Saca otvorio je put prema novom diskursu u kojem je ovakva muzika aktivno prisutna, i gdje nije pozadina ili šum u kafani ili tramvaju. Upravo je u muzici samoj, a ne bilo gdje izvan ili mimo nje, sadržana estetska i osjetilna bit. 

Hvala, Cul-de-Sac!