In memoriam: Akademik Dževad Juzbašić, istaknuti historičar i redovni član ANUBiH-a

Akademija nauka i umjetnosti Bosne i Hercegovine obavještava bosanskohercegovačku javnost da je 27. juna 2024. godine u Sarajevu preminuo istaknuti historičar i redovni član ANUBiH-a.

Akademik Dževad Juzbašić rođen je 1929. godine u Sarajevu, gdje je završio osnovno, gimnazijsko i univerzitetsko obrazovanje. Diplomirao je opštu i nacionalnu istoriju 1955. godine na Filozofskom fakultetu Univerziteta u Sarajevu. Potom je do 1962. godine predavao Historiju u Prvoj klasičnoj gimnaziji u Sarajevu. Po izboru za asistenta na Institutu za istoriju u Sarajevu (1962) orijentisao se na izučavanje perioda austrougarske uprave u Bosni i Hercegovini. Od 1965. do 1967. godine boravio je kao stipendista austrijske vlade na Bečkom unverzitetu i specijalizirao noviju historiju podunavskih zemalja. Uporedo je pohađao kolokvij za disertanta i u bečkim arhivima prikupljao građu za disertaciju i druge naučne radove. Doktorsku disertaciju Izgradnja željeznica u BiH u svjetlu austrougarske politike od okupacije do kraja Kallayeve ere odbranio je 1972. godine na Filozofskom fakultetu u Sarajevu i ona je publikovana u izdanju ANUBiH Djela X/28 1974. godine. U Institutu je prošao sva naučna zvanja, od naučnog saradnika do naučnog savjetnika, a početkom 1993. godine izabran je za redovnog profesora Opšte historije novog vijeka sa savremenom historijom na Filozofskom fakultetu u Sarajevu.

U svojim radovima tretirao je različite probleme iz političke, ekonomske, državnopravne, socijalne i kulturne istorije Bosne i Hercegovine u sklopu odnosa u Habsburškoj monarhiji i u vezi s austro- ugarskom balkanskom politikom. Bio je glavni urednik časopisa Prilozi koji je izdavao Institut za istoriju u Sarajevu i član redakcije Godišnjaka Društva istoričara Bosne i Hercegovine, te član redakcije časopisa Acta historico-oeconomica Yugoslaviae. Organizator je brojnih naučnih skupova, priređivač zbornika radova i urednik historijskih monografija.

Rezultate svojih istraživanja prezentirao je na naučnim skupovima u zemlji i inostranstvu, objavljujući svoje radove u uglednim publikacijama. Predavao je na univerzitetima u Grazu, Beogradu, Beču i Münchenu.

Bio je član Komisije za istoriju jugoistočne Evrope Fondacije pro oriente u Beču i član Internacionalne komisije za izučavanje historije Slavena pri Internacionalnom komitetu za historijske nauke.

Za svoj naučni rad dobitnik je republičke nagrade za nauku Veselin Masleša (1976). Šestoaprilsku nagradu Grada Sarajeva dobio je 2000. godine.

Prvi je intelektualac iz Bosne i Hercegovine koji je dobio Herderovu nagradu. Ovo izuzetno priznanje dodijeljeno mu je 1994. godine na Bečkom univerzitetu za poseban doprinos koji je dao objektivnoj obradi istorije svoje domovine u 19. i 20. stoljeću, naročito boljem razumijevanju uzajamnih odnosa u okviru Podunavske monarhije.

Nakon penzionisanja 2000. godine, bio je angažovan na dodiplomskoj i postdiplomskoj nastavi na Filozofskom fakultetu u Sarajevu. Senat Univerziteta u Sarajevu dodijelio mu je 2004. godine počasno zvanje profesor emeritus.

Za dopisnog člana Akademije nauka i umjetnosti Bosne i Hercegovine u Odjeljenje društvenih nauka (kasnije Odjeljenje humanističkih nauka) izabran je 1995. godine, a za redovnog 2002. godine. Bio je direktor Centra za balkanološka ispitivanja, član redakcije časopisa Godišnjak i predsjednik Odbora za istorijske nauke ANUBiH-a.

Datum i vrijeme sahrane i komemorativne sjednice bit će naknadno objavljeni.

Akademija nauka i umjetnosti Bosne i Hercegovine upućuje izraze dubokog i iskrenog žaljenja porodici akademika Dževada Juzbašića.