Ukidaju se mnoge povlastice za najstarije: U ovoj državi će se sada ići u penziju sa 71 godinom?

Prema saopštenju izdatom sredinom oktobra, očekuje se da će puna državna penzija u Velikoj Britaniji porasti za oko 460 funti godišnje od aprila 2025. godine.

Ova procjena se temelji na najnovijim podacima o rastu plata, koji pokazuju da su prosječne zarade, uključujući bonuse, u periodu od maja do jula (koji se koristi za obračun državne penzije) porasle za četiri procenta, prema informacijama Državnog zavoda za statistiku.

Povećanje državne penzije u Ujedinjenom Kraljevstvu se svake godine sprovodi u aprilu i izračunava se prema sistemu poznatom kao "trostruko zaključavanje". To znači da će povećanje biti zasnovano na najvišoj vrijednosti između stope inflacije (iz septembra prethodne godine), rasta prosječnih plata u periodu od maja do jula prethodne godine, ili 2,5 procenta.

Međunarodni centar za dugovječnost (ILC-UK), koji prati uticaj rasta očekivanog životnog vijeka i pada nataliteta, tvrdi da će Ujedinjeno Kraljevstvo morati da poveća starosnu granicu za državnu penziju na 71 godinu do 2050. kako bi troškovi koji se izdvajaju za tu svrhu bili održivi.

Državnu penziju u Britaniji trenutno prima oko 12 miliona ljudi a, prema vladinim statistikama koje prenosi Guardian, skoro milion stanovnika starijih od 66 čak i besplatnu TV licencu ako ima više od 75 godina. Od ove jeseni, međutim, oni koji se nisu kvalifikovali za penzijski kredit ili druge beneficije zasnovane na imovinskom stanju, više neće dobijati ni pomoć za grijanje. Pola vijeka napretka u smanjenju nivoa siromaštva penzionera je pod prijetnjom velikog preokreta, otkriva i izveštaj o stanju starenja britanskog Centra za bolje starenje.

Novi izveštaj sadrži niz podataka koji ukazuju da i sadašnji penzioneri i generacije koje idu ka penziji doživljavaju značajne i sve veće finansijske poteškoće. Ističe se da su u 2023., u kategoriji odraslih, ljudi starosti od 60 do 64 godine imali najveću stopu relativnog siromaštva – 25 procenata.

Izvještaj također navodi da je prosječni godišnji prihod najsiromašnijih 20 posto Britaniji isplaćuje se svake četiri nedjelje ljudima koji su navršili starosnu dob i uplatili dovoljno doprinosa za nacionalno penzijsko osiguranje.

Puna državna penzija trenutno iznosi 221,20 funti sedmično za one koji su ispunili starosni uslov za nju nakon aprila 2016; odnosno 169,50 funti sedmično za ljude koji su godine za penziju napunili pre aprila 2016. godine. Od aprila 2025. bi trebalo da bude povećana na 230,30, odnosno 176,45 funti sedmično, u zavisnosti od starosne kategorije penzionera. Konačne iznose za 2025. saopštit će državna sekretarka za rad i penzije  u vrijeme usvajanja budžeta i oni mogu biti donekle promijenjeni ukoliko se revidiraju zvanični podaci o zaradama.

Ako se potvrde, puna godišnja državna penzija za muškarce rođene posle 1951. i žene rođene poslije 1953. iznosit će skoro 12.000 funti. Inače, starosni uslov za državnu penziju u Britaniji i za muškarce i za žene je 66 godina; postepeno se povećava na 67 za one rođene od 5. aprila 1960; te na 68 godina, između 2044. i 2046, za one koji su rođeni 5. aprila 1977. i kasnije.

Za jedan broj ugroženih olakšicu ipak predstavlja specifičan državni instrument, tzv. penzijski kredit. U zavisnosti od ukupnih primanja, svi koji ispunjavaju starosnu granicu za penzionisanje i žive u Velikoj Britaniji mogu, pored osnovne državne penzije, imati pravo i na penzijski kredit koji dopunjuje sedmični prihod.

Korisnik koji ispunjava uslove moći će, ako ga zatraži, da dobije penzijski kredit ukoliko je iznos koji prima niži od 218,15 funti sedmično ako živi sam, odnosno 332,95 funti sedmično ako ima partnera. Čak i da mu je prihod iznad tih granica, i dalje ispunjava uslove za kredit ako ima invaliditet ili brine o nekome sa invaliditetom.

Svako ko se kvalifikuje za penzijski kredit može steći pravo na još neke vrste finansijske podrške: beneficije za stanarinu, smanjenje opštinske takse, olakšice za troškove grijjanja kroz plaćanje energenata ili popuste za grijjanje, pomoć oko zdravstvenih troškova, penzionera ispod minimalnog iznosa potrebnog za život. To znači da najugroženiji penzioneri, uključujući i one koji se oslanjaju isključivo na državnu penziju, imaju godišnji prihod koji, prema procjeni, ostavlja samo 41 funtu (oko 5.800 dinara) sedmično za hranu i nedovoljno sredstava za korištenje sopstvenog automobila ili, recimo, popravku bojlera.

Na to treba dodati i podatke da više od milion penzionera nema ušteđevinu, da više od 4,6 miliona ljudi starijih od 50 godina i dalje mora da otplaćuje hipoteke, da u iznajmljenom smještaju živi najveći broj starijih osoba ikada: skoro dva miliona ljudi starosti od 50 i više godina.

Upravo zbog visokih troškova života, i pored relativno izdašnog sistema državnih beneficija, mnogi penzioneri smanjuju svoje troškove za hranu, grijanje, odlazak kod zubara i generalno potrošnju, što, saglasni su i demografi i ekonomisti, značajno ograničava mogućnost generacija koje sada rade da uplaćuju za svoje penzije i štednju, potencijalno stvarajući uslove za veće siromaštvo penzionera i u budućnosti.