Godina Trumpa i terorizma: Događaji koji su obilježili 2017. u svijetu

Među ovim događajima posebno su se izdvojili mnogi sukobi, političke krize, izbori, teroristički napadi, nesreće i elementarne nepogode. Ipak, najviše će vjerovatno ostati upamćen kraj rata u Siriji, nuklearni program Sjeverne Koreje, inauguracija i migranstka politika američkog predsjednika Donalda Trumpa, kao i njegova odluka da prizna Jerusalem za glavni grad Izraela.

Januar

1. januar – Antonio Guterres, bivši premijer Portugala, stupio na dužnost generalnog sekretara Ujedinjenih naroda (UN).

9. januar – Val ekstremno niskih temperatura zahvatio je Mađarsku, a od njegovih posljedica je stradalo 80 ljudi.

17. januar – Okončana potraga za ostacima aviona Malaysia Airlinesa, koji je 2014. godine dok je letio na relaciji Kuala Lumpur-Peking, pao u Indijski okean.

20. januar – Donald Trump stupio na dužnost predsjednika Sjedinjenih Američkih Država (SAD).

23. januar – U Astani dogovoreno formiranje trilateralnog mehanizama za nadzor i implementaciju primirja u Siriji.

Američki predsjednik Donald Trump potpisao  dekret o povlačenju SAD-a iz trgovinskog sporazuma o Transpacifičkom partnerstvu (TPP).

27. januar – Američki predsjednik Donald Trump je potpisao predsjedničku uredbu kojom se ograničava prihvat migranata i uvode stroge sigurnosne procedure za izdavanje viza migrantima.

30. januar -  Maroko je nakon 33 godine ponovo postao članica Afričke unije (AU).

Februar

6. februar -  Avion Boeing 777 Qatar Airwaysa nakon 16 sati i 23 minute leta sletio je u Auckland na Novom Zelandu, čime je realizovan najduži komercijalni direktni let na svijetu.

Kraljica Elizabeta II ušla je u historiju kao prvi britanski monarh koji je doživio 65 godina vladavine.

10. februar – Tokom štrajka policije koji je u saveznoj brazilskoj državi Espirito Santos trajao šest dana, počinjeno je 113 ubistava.

12. februar – Bivši ministar vanjskih poslova Frank-Walter Steinmeier izabran za 12. predsjednika Njemačke.

13. februar - U Los Angelesu su dodjeljene Grammy nagrade, a pjevačica Adele je osvojila pet.

23. februar – Bosanskohercegovački pravni tim na čelu sa Sakibom Softićem u Hagu je predao zahtjev za reviziju presude Međunarodnog suda pravde po tužbi BiH protiv Srbije za genocid.

 U Ženevi je počela četvrta runda mirovnih pregovora s ciljem rješavanja sirijske krize

26. februar – U Los Angelesu su dodjeljene nagrade Američke filmske akademije Oscar. Najboljim filmom proglašen je ”Mjesečina” (Moonlight). Mahershala Ali, koji je glumio u filmu ”Mjesečina”, osvojio je Oscara za najbolju sporednu mušku ulogu i time postao prvi glumac musliman kojem je to pošlo za rukom.

Mart

4. mart – Malezijska vlada ambasadora Sjeverne Koreje Kanga Chola proglasila neželjenom osobom i zatraženo njegovo napuštanje zemlje u roku od 48 sati, čime je prouzrokovana nova politička kriza u odnosima sa Sjevernom korejom.

6. mart – Američki predsjednik Donald Trump donio revidiranu uredbu iz koje su izuzeti državljani Iraka, a ostali su državljani Irana, Libije, Sirije, Somalije, Sudana i Jemena. Revidirana uredba predviđala je neizdavanje viza državljanima pomenutih šest zemalja tokom 90 dana, te suspenziju programa za prihvat izbjeglica u SAD na 120 dana. 

9. mart -  Međunarodni sud pravde u Haagu odbio je zahtjev Bosne i Hercegovine za reviziju presude protiv Srbije iz 2007. godine.

11. mart - Holandske vlasti su spriječile ministra vanjskih poslova Turske Mevluta Cavusoglua i ministricu porodice i socijalne politike te zemlje Fatmu Betul Sayan Kayu u njihovoj posjeti diplomatskim predstavništvima Turske u toj zemlji i sastajanju sa turskom zajednicom u Holandiji. 

14. mart -  Europski sud pravde donio je odluku kojom poslodavcima odobrava da izriču zabrane nošenja vjerskih, političkih i filozofskih obilježja na radnim mjestima

20. mart – David Rockefeller, američki bankar i ujedno najistaknutiji i najstariji član ekstremno bogate porodice Rockefeller umro je u 101. godini u New Yorku.

22. mart - U Londonu je na mostu Westminster i u britanskom parlamentu napadač usmrtio četiri osobe, među kojima i policajca. Napadač Adrian Russell Ajao je potom neutraliziran. Odgovornost za napad preuzela je teroristička organizacija ISIS, a napadač je 52-godišnji Britanac.

29. mart -  Velika Britanija je zvanično pokrenula proceduru izlaska iz Europske unije (Brexit), čime će biti okončano 44-godišnje članstvo te zemlje u uniji europskih država.

30. mart – Ujedinjeni narodi (UN) saopćili su kako je broj izbjeglica koje su napustile Siriju zbog rata, veći od pet miliona.

April

1. april - U poplavama koje su zahvatile Macao, u Kolumbiji, stradalo je 320 ljudi, od toga 120 djece.

2. april – Dotadašnji premijer Aleksandar Vučić na izborima u Srbiji osvojio 55,1 posto glasova i time postao predsjednik te države.

3. april – U bombaškom napadu u metrou u Sankt Peterburg u Rusiji poginulo je 14 osoba, a više od 40 je ranjeno.

4. april – U napadu u kojem su pripadnici režima sirijskog predsjednika Bashara Al-Assada koristili hemijsko oružje na Khan Shaykhun u Idlibu ubijeno je oko 100, a ranjeno više od 500 civila.

7. april – U terorističkom napadu izvedenom vozilom u Stockholmu u Švedskoj poginule su četiri osobe, a 15 je ranjeno.

9. april – U  napadima terorističke organizacije ISIS na crkve u Egiptu poginule su 43 osobe, a 119 je ranjeno.

11. april – Dobitnica Nobelove nagrade za mir Malala Yousafzai postala je najmlađa UN-ova ambasadorica mira.

16. april - Građani Turske na referendumu odobrili izmjenu sistema vlasti pri kojima je predsjednik ove republike dobio veće ovlasti u vladanju. Reforme je inicirao aktuelni predsjednik Recep Tayyip Erdogan, te je ovaj referendum označio njegovu novu, veliku pobjedu u Turskoj.

17. april – Oko 2.000 palestinskih zatvorenika u izraleskim zatvorima počelo je štrajk glađu.

Maj

7. maj - Emmanuel Macron (39) na predsjedničkim izborima u Francuskoj ostvario je pobjedu nad svojom protivnicom, liderkom krajnje desnice Marine Le Pen.

9. maj -  Pentagon je saopćio da je američki predsjednik Donald Trump  potpisao naredbu kako bi PYD-u, ogranku organizacije PKK u Siriji, bilo dostavljeno oružje.

12. maj - Proveden jedan od najvećih hakerskih napada u historiji, putem ucjenjivačkog softwarea (ransomware). Registrirano je 75.000 slučaja napada na brojne uređaje široms vijeta, a ovaj virus zabrinuo je brojne zvaničnike.

19. maj – Hassan Rouhani sa 57 posto glasova osvojenih na izborima po drugi put izabran za predsjednika Irana.

20. maj – Predsjednik SAD-a Donald Trump i saudijski kralj Salman bin Abdulaziz potpisali su niz sporazuma i memoranduma o saradnji vrijednih 280 milijardi dolara.

23. maj – U bombaškom napadu izvedenom pred kraj koncerta pop zvijezde Ariane Grande u Manchester Areni u Velikoj Britaniji poginule su 22, a ranjeno je 59 osoba. Policija je saopćila kako je u eksploziji smrtno stradao i napadač Salman Abedi.

26. maj – U poplavama i klizištima uzrokovanim obilnim padavinama koje su zahvatile Šri Lanku stradalo je 212 ljudi.

31. maj – U bombaškom napadu u centru Kabula u Afganistanu, u dijelu u kojem su smještena brojna strana diplomatska predstavništva, poginulo je 150 ljudi, a više od 300 je ranjeno.

Juni

1. juni -  Američki predsjednik Donald Trump donio je odluku o povlačenju iz Pariskog sporazuma o klimatskim promjenama.

4. juni - Osim trojice napadača u napadu izvedenom na Londonskom mostu i tržnici Borough smrtno je stradalo osam ljudi, a 48 ih je povrijeđeno. Odgovornost za napad preuzela je teroristička organizacija ISIS.

5. juni – Saudijska Arabija, UAE, Bahrein, Egipat i Jemen saopćili su kako prekidaju sve diplomatske odnose sa Katarom kojeg su optužili za pružanje podrške terorizmu. Pet zemalja je zatvorilo svoje zračne prostore za katarske avione, a Saudijska Arabija je zatvorila i granicu na kopnu.

Crna Gora postala je 29. članica NATO saveza predajom dokumenata ratifikacije na ceremoniji u SAD-u.

7. juni – Vojni avion koji je prevozio 108 putnika i 14 članova posade nestao je s radara dok je letio iznad Andamanskog mora. U moru su pronađene olupine i tijela 90 ljudi.

14. juni – U požaru koji je izbio u 24-spratnici u Londonu poginulo je 79 ljudi, a ustanovljen je identitet samo pet osoba.

20. juni - Američki predsjednik Donald Trump otputovao u prvu inostranu posjetu u svom mandatu i to Saudijskoj Arabiji. Građane ove države šokirala je odluka njegove supruge Melanije da tokom putovanja ne poštuje tradicionalne običaje i odbije nošenje marame.

21. juni - Sin saudijskog kralja Mohammed bin Salman imenovan je za prvog prestolonasljednika i premijera Saudijske Arabije, a sa tih funkcija smijenjen je dosadašnji prvi princ Mohammad bin Nayef.

25.  juni – U nesreći do koje je došlo u Pakistanu nakon što se prevrnula cisterna stradalo je 212 ljudi.  Lokalno stanovništvo je počelo prilaziti kako bi pokupili gorivo koje se prolijevalo iz cisterne, koju je najednom zahvatila vatrena stihija.

30. juni -  Organizacija za zabranu hemijskog oružja (OPCW) je na osnovu istraživanja potvrdila da je u napadu na sirijski grad Idlib korišteno hemijsko oružje.

31. juni - Miroslav Lajčak postao novi predsjednik Generalne skupštine UN-a.

Juli

3. juli -  Ujedinjene nacije proširile sankcije Sjevernoj Koreji.

6. juli –  Zastupnici u Europskom parlamentu usvojili su nacrt odluke o suspenziji pregovora s Turskom o članstvu u Europskoj uniji (EU).

7. juli – U Hamburgu u Njemačkoj održan samit G20. Na demonstracijama  i neredima do kojih je došlo povrijeđeno je 476 policajaca, a 411 osoba je privedeno. Njemačka policija nije saopćila koliko je demonstranata povrijeđeno.

9. juli – Oslobođen irački grad Mosul, koji su  2014. zauzeli pripadnici terorističe organizacije IS.

14. juli – Prvi put od 1969. u džamiji Al-Aksa nije klanjan džuma-namaz.

21. juli - Slavni osuđenik O. J. Simpson, nakon edevet godina u zatvoru, izašao na slobodu. Riječ je o bivšem igraču američkog nogometa koji je počinio oružanu pljačku, zbog čega je osuđen, a ranije je postao planetarno poznat zbog optužbi da je počinio dvostruko ubistvo.

30. juli –  Ruski predsjednik Vladimir Putin najavio je kako će broj američkih diplomata u Rusiji biti smanjen za 755 osoba.

August

1. august - U pucnjavi u regionalnom sudu u Moskvi poginule četiri osobe, više njih ranjeno.

3. august – Ustanovljeno je da je na farmama peradi u Holandiji, najvećem izvozniku jaja u Europi, pronađen insekticid fipronil.

4. august - Veliki toplotni val zahvatio širi prostor europskog kontinenta, 

5. august - Prema nacrtu koji je jednoglasno usvojen u Vijeću sigurnosti UN-a odlučeno je da bude stavljena zabrana Sjevernoj Koreji na izvoz uglja, željeza olova i morskih plodova, što su značajni izvori prihoda te zemlje. Nove sankcije bi za trećinu mogle umanjiti prihod od izvoza koji se procjenjuje na oko tri milijarde dolara.

14. august – Ispod sloja leda na Antarktiku otkriven 91 vulkan.

Tokom velikog muslimanskog obreda Hadža u Mekki umro 31 hodočasnik.

16. august – Okončan 52-godišnji sukobi u Kolumbiji nakon što su Revolucionarne oružane snage Kolumbije (FARC) natovarile i posljednji kamion s oružjem.

17. august – U klizištima do kojih je došlo zbog obilnih padavina koje su zahvatile Demokratsku Republiku Kongo stradalo je više od 200 ljudi.

U Barceloni se dogodio teroristički napad tokom kojeg je poginulo dvoje ljudi, a više njih povrijeđeno.

25. august – Naoružana grupa izvela napad na pripadnike snaga sigurnosti u Mijanmaru. To bio je izgovor za vršenje nasilja nad civilima u Arakanu, zbog kojeg je u susjedni Bangladeš izbjeglo nekoliko stotina hiljada ljudi.

29. august - Zbog velikog nevremena i poplava u dijelu Sjedinjenih Američkih Država prava drama zavladala u Houstonu. Evakuiran veliki broj stanovnika, a gradu prijetilo i pucanje brane koje bi potopilo sve objekte.

Septembar

9. septembar - Nagrada "Zlatni lav" na 74. Međunarodnom filmskom festivalu u Veneciji dodijeljena je meksičkom režiseru Guillermu Del Toru za film "Oblik vode" (The Shape of Water).

12. septembar – Saveznu američku državu Floridu pogodio uragan Irma u čijem su naletu stradale 134 osobe.

13. septembar – Halimah Yacob postala prva predsjednica Singapura i prva predsjednica sa nikabom.

15. septembar -  Strane učesnice mirovnih pregovora u Siriji postigle su sporazum o granicama nekonfliktnih zona na području Idliba.

Supertajfun Talim pogodio istočne obale Kine: Evakuirano 200.000 ljudi

19. septembar – U zemljotresu jačine 7,1 stepeni koji je pogodio Meksiko poginulo je 366 ljudi.

20. septembar – Uragan Maria pogodio Porto Riko, a poginulo je 66 osoba, dok su milioni ljudi ostali bez napajanja električnom energijom.

24. septembar - Njemačka kancelarka i čelnica Kršćansko demokratske unije (CDU), Angela Merkel proglasila pobjedu svoje stranke na Općim izborima.

26. septembar - U Saudijskoj Arabiji ženama dozvoljeno da pohađaju auto škole i upravljaju vozilom.

Oktobar

1. oktobar -  Katalonci glasali na referendumu o nezavisnosti tog regiona koji je centralna španska vlast okarakterisala kao neustavan.

2. oktobar – Stephen Paddock u Las Vegasu u SAD-u otvorio je vatru iz hotela Mandalay Bay. U napadu je poginulo 58 ljudi, a 525 osoba je povrijeđeno.

Nobelovu nagradu za medicinu dobili su Jeffrey C. Hall, Michael Rosbash i Michael W. Young.

3. oktobar – Nobelovu nagradu za fiziku dobili su Rainer Weiss, Barry Barish i Kip Thorne.

5. oktobar – Kazuo Ishiguro dobio Nobelovu nagradu za književnost.

16. oktobar – U požarima koji su se pojavili na više od 300 mjesta u središnjim i sjevernim dijelovima Portugala stradalo je 36 ljudi, a 63 je povrijeđeno.

17. oktobar  - Teroristička organizacija PKK/PYD preuzela je kontrolu u sirijskom gradu Rakka kojeg su teroristi ISIS-a kontrolirali od januara 2014. godine.

26. oktobar - U Holandiji je uspostavljena vlada, 225 dana od općih izbora održanih 15. marta. Time su okončani najduži koalicijski pregovori u historiji te zemlje.

27. oktobar - Katalonski parlament jednostrano je proglasio nezavisnost od Španije.

31. oktobar - Najmanje osam osoba je poginulo, dok je ranjeno oko 15 osoba u New Yorku, nakon što je vozač kamiona vozio po biciklističkoj stazi.

Novembar

1. novembar - U Francuskoj  ukinuto vanredno stanje proglašeno nakon terorističkih napada izvedenih u Parizu 13. novembra 2015.

4. novembar - Uz brojne prinčeve i ministre u Saudijskoj Arabiji privedeni su milijarder Alwaleed bin Talal i Mutaib bin Abdullah, ministar zadužen za nacionalnu gardu.

5. novembar -  Smijenjeni regionalni predsjednik Katalonije Carles Puigdemont i nekoliko njegovih savjetnika predali se belgijskoj policiji.

8. novembar -  Internet društvena mreža za za mikro-blogging Twitter odlučila je povećati limit znakova poruke (tweeta) sa 140 na 280.

12. novembar – U zemljotresu koji je pogodio irački grad Halabja, u blizini granice sa Iranom, poginulo je više od 400 ljudi, a najmanje 7.000 ih je povrijeđeno.

14. novembar – Američka kompanija ”Mattel” prozivela model Barbie lutke čija je inspiracija Ibtihaj Muhammad, olimpijka sa hidžabom.

15. novembar – Vojnom intervencijom s vlasti smijenjen predsjednik Zimbabvea Robert Mugabe koji se na čelu te države nalazio 37 godina.

22. novembar - Bivši ratni komandant Vojske Republike Srpske Ratko Mladić pred Međunarodnim krivičnim sudom za bivšu Jugoslaviju (MKSJ) za ratne zločine i genocid prvostepeno osuđen na doživotnu kaznu zatvora. 

23. novembar – Bangladeš i Mijanmar potpisali su memorandum o razumijevanju u vezi s povratkom muslimana iz Arkana.  Više od 600.000 muslimana iz Arakana je izbjeglo u Bangladeš zbog nasilja koje je nad njima vršila mijanmarska vojska i ekstremistički budisti. 

27. novembar – Zbog ponovnog aktiviranja vulkana Agung, na otoku Bali, u Indoneziji, evakuirano je oko 40.000 ljudi.

29. novembar - Žalbeno vijeće Međunarodnog krivičng suda za bivšu Jugoslaviju (MKSJ) potvrdilo je kazne iz prvostepene presude iz 2013. godine Jadranku Prliću, Bruni Stojiću, Slobodanu Praljku, Milivoju Petkoviću, Valentinu Ćoriću i Berislavu Pušiću kojom su proglašeni krivim za zločine protiv muslimansko-bošnjačkog stanovništva u tzv. Hrvatskoj Republici Herceg-Bosni (HRHB) i osuđeni na ukupno 111 godina zatvora. Praljak je nakon izricanja presude popio smrtonosnu hemijsku supstancu i preminuo.

Decembar

5. decembar -  Vrhovni sud Španije povukao je evropski nalog za hapšenje bivšeg katalonskog predsjednika Carlesa Puigdemonta i četiri člana njegove vlade.

6. decembar - Američki predsjednik Donald Trump je donio odluku kojom Jerusalem priznaje kao glavni grad Izraela i kojom je najavio premještanje američke ambasade iz Tel Aviva u Jerusalem.

8. decembar - Vrijednost bitcoina, najpopularnije kriptovalute, dosegla je 19.000 dolara.

9. decembar - Irački premijer Haider al-Abadi izjavio je kako je teritorij njegove zemlje u potpunosti vraćen od IS-a, da je nad terorističkom organizacijom proglašena pobjeda, te da je u svim dijelovima zemlje podignuta iračka zastava.

11. decembar – U eksploziji bombe u podzemnom prolazu stanice  u centru New Yorka povrijeđene su četiri osobe.

13. decembar - Predstavnici članica Organizacije za islamsku saradnju (OIC) pozvali su cijeli svijet da prizna Istočni Jerusalem kao glavni grad države Palestine.

17. decembar - Postavljen novi svjetski rekord u plovidbi oko svijeta, nakon što je francuski avanturist Francois Gabart uspio, solo jedrenjem, oploviti svijet u roku od 42 dana i 16 sati.

22. decembar - Generalna skupština UN-a proglasila ništavnom odluku američkog predsjednika Donalda Trumpa da Jerusalem proglasi glavnim gradom Izraela, te usvojila predloženu Rezoluciju o Jerusalemu.

23. decembar - Nakon usvojene Rezolucije o Jerusalemu Izrael najavio izlazak iz UNESCO-a.