Rođendan sarajevske Vijećnice: Prije 118 godina prvi put otvorila svoja vrata

Na današnji dan, 20. aprila 1896. godine otvorena je Gradska Vijećnica u Sarajevu. Vijećnica se nalazi nedaleko od Baščaršije na Mustaj-pašinom mejdanu i predstavlja najljepši i najreprezentativniji objekat iz austrougarskog perioda građen u pseudo-maurskom stilu.

Gradska vijećnica je sinonim za austrougarski period u Bosni i Hercegovini, i zaštitni znak tog vremena. Ona je jedan od prepoznatljivih simbola Sarajeva, ali i Bosne i Hercegovine.

Prvi projekat izgradnje Vijećnice je uradio Karlo Paržik, ali se taj projekat nije svidio tadašnjem ministru Benjaminu Kalaju, pa je izrada novog povjerena Alexandru Witteku. Kao uzor u izradi ovog projekta poslužila mu je džamija Kemala II, zbog čega je dva puta odlazio u Kairo.

Mitovi i legende o prokletstvu sarajevske Vijećnice

Kako je Wittek navodno, upravo zbog ovog projekta (nedovoljnog osvjetljenja u glavnoj auli zgrade), umno obolio i izvršio samoubistvo, završetak njegovog projekta je povjeren 1894. godine Ćirilu M. Ivekoviću. Uporedo sa izradom i razradom projekta, tekla je i izgradnja objekta od 1892. do 1894. godine. Objekat Gradske vijećnice zvanično je predat na upotrebu 1896. godine.

Štraus: Vijećnica je čudesna građevina na koju građani trebaju biti ponosni

Vijećnica je prvobitno predstavljala zgradu tadašnje gradske uprave i gradske administracije Sarajeva. Nakon Drugog svjetskog rata, sve do 1949. godine Vijećnica je služila gradskoj upravi, kao zgrada Okružnog suda Sarajeva i sjedište Bosanskohercegovačkog sabora. Nakon toga Vijećnica postaje Gradska biblioteka, odnosno Nacionalna i univerzitetska biblioteka BiH.

Rušenje i ponovna obnova

Za vrijeme agresije na Sarajevo (od 1992-95. godine) Vijećnica je bila više puta granatirana od strane JNA i VRS-a. Dana 25. na 26. august 1992. godine zapaljena je zgrada Vijećnice, a u požaru je nestao Katalog Nacionalne i univerzitetske biblioteke Bosne i Hercegovine, oko 80% knjižnog fonda i dokumenata koji svjedoče o historiji BiH. Unutrašnjost Vijećnice je gotovo potpuno uništena u požaru koji je uslijedio nakon granatiranja.

Izetbegović: Vijećnica ljepša i starija nego što je bila

Prva faza obnove Vijećnice počela je 1996. godine, a  gradski čelnici su optimistični u pogledu njenog ponovnog otvaranja za javnost 9.maja 2014., na Dan pobjede nad fašizmom i Dan Evrope. 

Iako je sve u njoj novo, Vijećnica naprosto odiše periodom u kojem je i napravljena. Svečano otvorena 20. aprila 1896. godine, svakoga ko danas uđe u nju vraća 118 godina unazad. Kamene ograde, klesani i iscrtani ornamenti, starinski izgled drvenih predmeta u Vijećnici, svakoga će ostaviti bez riječi.

U Vijećnici će sada biti čuvane knjige i rukopisi od iznimne vrijednosti i rariteti, za koje su napravljene prostorije s posebnom temperaturom i vlažnosti za njihovo što bolje očuvanje.