Belfast i Sarajevo: Negdje između

Sean McKernan i Frankie Quinn, fotografi iz Belfasta i Andrej Ðerković umjetnik iz Sarajeva, najavljuju izložbu Belfast i Sarajevo: negdje između, koja će se otvoriti u Muzeju Književnosti i Pozorišne umjetnosti Bosne i Hercegovine u Sarajevu, u utorak 6. aprila.

Izložba će se postaviti u sklopu ovogodišnjeg programa Modul Memorije, projekta Internacionalnog Teatarskog Festivala MESS. Ovo je završni dio rezidencijalnog projekta “Eye 2 Eye” Belfast Exposed Comunity Photography grupe, koji je započet boravkom Sean McKernana i Frankie Quinna u Sarajevu 1996.godine, te uzvratnoj posjeti Andreja Ðerkovića Belfastu iste godine.


Sean McKernan i Frankie Quinn, linija razdvajanja na Dobrinji, Sarajevo 1996.

Partner ovog završnog dijela je “The Belfast/Sarajevo Initiative for the Creative and Performing Arts” Univerziteta Queen’s iz Belfasta, koja je u oktobru 2009.godine u Brian Friel Theatre u Belfastu, postavila samostalnu izložbu “DVD” Andreja Ðerkovića.

Sean McKernan, osnivač kultne fotografske galerije “Belfast Exposed”, koja je ključni arhivar vizualne istorije Belfasta u zadnje tri decenije, predstaviti će svoje fotografije urađene 1996.godine u Sarajevu, dok će se Frankie Quinn, voditelj “Red Barn Gallery” iz Belfasta, predstaviti serijom panoramskih fotografija iz ciklusa pod nazivom “Streets Apart”.

Sean McKernan pokriva konflikt u Sjevernoj Irskoj već tri decenije. 1983.godine, osnovao je “Belfast Exposed”, koji je kao inicijativa zajednice, imao zadatak socijalne i političke angažiranosti u podijeljenom društvu. Kao jedan od najrespektabilnijih lokalnih fotografa, svoje međunarodno priznato iskustvo je fokusirao na rad sa mlađim generacijama kroz zajednički rad podijeljenih zajednica.

http://www.youtube.com/watch?v=vyn4fWK8vzc

Frankie Quinn, također jedan od osnivača “Belfast Exposed“, počeo se baviti fotografijom 1982.godine, te danas radi kao slobodni fotograf. Fotografije su mu u objavljene u mnogim magazinima, dok je izlagao u Velikoj Britaniji, Europi, Australiji i u SAD. Kroz svoj rad je također dokumentovao konflikt u Sjevernoj Irskoj, a pokrivao je i Bosnu i Hercegovinu, Turski Kurdistan, Palestinu i Izrael.

http://www.youtube.com/watch?v=0EiIOG06OKI

Andrej Ðerković se predstavlja sa fotografijama iz ciklusa “Dum Dum” (1992-1995) i fotografskim radovima iz ciklusa “Belfast - The Peace Lines” (1996), nastalog na tkzv. Mirovnim linijama, mreži tački koje spajaju/razdvajaju lokalne zajednice između Falls Road (većinski katoličko stanovništvo) i Shankill Road (većinski protestantsko stanovništvo). Dio ovog ciklusa se nalazi u stalnoj kolekciji Umjetničke Galerije Bosne i Hercegovine.


Sean McKernan i Andrej Ðerković, The Peace Lines, Belfast 1996.


BELFAST EXPOSED COMMUNITY PHOTOGRAPHY GRUPA
Belfast Exposed je ustanovljen 1983.godine, kao pokazno sredstvo osnaživanja lokalnih zajednica i uspostave platforme koja bi odražavala njihovu prošlost, dokumentovala sadašnjost i za isticanje i razmjenu iskustava između istih. Preko 27 godina, Belfast Exposed radi sa lokalnim zajednicama koje se nalaze u nepovoljnom položaju, vjerujući da umjetnički angažman može poboljšati kvalitet života. Još od svog osnivanja, Belfast Exposed je bio veoma aktivan u procesu dokumentovanja istorije grada. Kroz politiku prezervacije i očuvanja fotografskih negativa, slajdova i digitalnih dokumenata, organizacija čuva arhivu od preko 500.000 slika, pružajući vizualni materijal gradske istorije. Sva tri umjetnika, Sean McKernan, Frankie Quinn i Andrej Ðerković su članovi Belfast Exposed Community Photography group.

INICIJATIVA BELFAST/SARAJEVO
„Inicijativa Belfast/Sarajevo“ je utemeljena 2009.godine od strane The Centre for Excellence in the Creative and Performing Arts na Queen’s Univerzitetu u Belfastu. Nastala s ciljem istraživanja mogućnosti uspostave kreativnog dijaloga između dva grada sa post-konfliktnim iskustvima, The Belfast/Sarajevo Initiative (ili Inicijativa Belfast/Sarajevo) ima za cilj da promoviše svijest o kreativnom razvojnom procesu u oba grada i da podstakne dijalog i razmjenu iskustva između umjetnika i kulturnih djelatnika.

MODUL MEMORIJE
“Modul Memorije” je program Internacionalnog Teatarskog Festivala MESS, pokrenut 1996. godine, a bavi se odnosom umjetnosti i pamćenja, sa ciljem očuvanja pozitivnih vrijednosti iz perioda opsade Sarajeva, senzibilizirajući građane prema tragedijama drugih ljudi koji i danas stradaju širom svijeta.


SUVREMENA FOTOGRAFIJA U SJEVERNOJ IRSKOJ
Posljednjih 100 godina fotografije u Sjevernoj Irskoj

U regiji je 1911.godine, radilo preko 200 profesionalnih fotografa. Ipak, već od 1969.godine, taj broj se sveo na 90 aktivnih fotografa, od kojih je 40 bilo u Belfastu, pet u Derryju i po četiri u Bangoru, Enniskillenu i Portadownu.

Gospodarska kriza, koja je narušila život poznatog irskog fotografa Roberta Welcha (1859 - 1936) imala je šire implikacije. Kulturne i tehnološke promjene, kao što je široka dostupnost relativno jeftinih i pouzdanih kamera i kapaciteta za razvijanje, potkopale su ulogu lokalnih profesionalnih studija.

Izbijanje nereda (The Troubles) 1969.godine, donijelo je intezivnu medijsku pozornost i zahtijeve slika nasilja, naspram ostalih formi dokumentarne fotografije. Lokalni fotografi kao što je Bill Kirk, sa svojom studijom The Klondyke Bar (1975) ili slikama Belfasta (1983), je radio sve da bi prikazao te slike u mnogo kompleksnijem kontekstu, sa dubokom istinom o Belfastu i cijeloj situaciji u Sjevernoj Irskoj.

Engleski fotograf Paul Graham, čiji je “Troubled Land: The Social Landscape of Northern Ireland” nastao 1987.godine, kao i mladi fotografi iz Sjeverne Irske sa radovima objavljenim u Parallel Realities (1994), nastojali su da prikažu svoj rad na tom spornom polju između senzacionalističkih reportaža i estetskog turističkog marketinga.

Ostali fotografi koji su radili u okviru umjetničkih pokreta lokalnih zajednica, privukli su pažnju na neformalne arhive amaterskih i domaćih fotografa, koje su istinske vizualne priče lokalnih ljudi i njihovih zajednica. Kao aktivisti, umjetnički edukatori i umjetnici, fotografi kao što su Frankie Quinn i Sean McKernan iz Belfast Exposed, nužno i veoma ozbiljno komuniciraju sa sjevernom političkom situacijom u njihovom radu, i to rade kroz kontekst zajednice.

Lišene senzacionalnosti i vizualno sofisticirane, Quinnove fotografije sektaških mirovnih linija Belfasta, Interface Images (1994) ili amaterske i profesionalne fotografije u projektu Belfast Exposed’s Falls in Focus (1987), postoje u isto vrijeme i kao istorijski dokumenti i kao slike svjedočenja.

Rad Paula Seawrighta također objašnjava tenzije između zajednica van uobičajene agende fotoreportera. Njegov rad (kolekcija Inside Information, studije mjesta sektaških ubistava, The Orange Order i the Royal Ulster Constabulary), razbija dosadašnje razmišljanje o situaciji u Sjevernoj Irskoj, a opet potvrđuje stvarnost mjesta, njegovih stanovnika i njihovih teškoća.

Literatura:

The Klondyke Bar (1975), Bill Kirk; Images of Belfast (1983), Bill Kirk and Robert Johnstone; Views from Ulster: Contemporary Photography (1984) selekcija Colin Osman; Troubled Land: The Social Landscape of Northern Ireland (1987), Paul Graham; Falls in Focus (1987), Belfast Exposed; Belfast Exposed 1983-1988, katalog (1988), Belfast Exposed; Parallel Realities: Six Photographers Interface Images: Photographs of the Belfast ‘Peacelines’ (1994), Norman Lawrence; (1994), Frankie Quinn; Inside Information (1994), Paul Seawright. (www.culturenorthernireland.org)