Predstavljamo strip: Blueberry

Strip Blueberry djelo je francuskih autora Jean-Michel Charliera i Jean Girauda, a poznat je kao jedan od najboljih western stripova svih vremena.

Blueberry je, poput Corto Maltesea, u historiju stripa ušao na mala vrata. Poručnik Mike Steve Donovan, zvani Blueberry - kockar, ženskar i buntovnik, u galeriji likova prisutnih u klasičnoj western priči pod naslovom Fort Navajo odmah se istakao kao budući protagonist jedne od najvažnijih i najinovativnijih western serija u historiji.



Fort Navajo izlašao je 1963. godine u strip magazinu Pilote kao autokonkluzivna priča koja će tek kasnije postati prva epizoda sage o Blueberryu. Scenarij je pisao već tada poznati Jean-Michel Charlier, a crtež je radio Jean Giraud (kasnije će se proslaviti pod pseudonimom Moebius). Za izgled i prvobitni karakter lika autori su iskoristili francuskog glumca Jean Paul Belmonda. Serijal je vrlo brzo stekao veliku popularnost, prvenstveno zahvaljujući inovativnom Giraudovom crtežu, ali i Charlierovim uzbudljivim i historijski potkovanim tekstovima.

Blueberry, za razliku od ostalih western heroja, polako izrasta u autoironičnog anti-heroja koji griješi, gubi, sumnja i buni se. Na ovim aspektima njegove ličnosti će još je više insistirao Giraud u posljednjim epizodama serije koje je, nakon smrti Charliera, sam pisao.

Odmicanje od klasičnih modela, u ranoj fazi serijala, kulminiralo je u desetoj epizodi, General Žuta Glava (kod nas prevedena i kao Suludi general). Blueberry se tu po prvi put otvoreno suprotstavlja nepravednim naređenjima i ulazi u sukob sa nadređenima, u pokušaju da spriječi pokolj nad indijancima. Dolazi do izražaja njegova netrpeljivost ka nametnutim mišljenjima i status outsidera u čvrstom vojničkom režimu. Crtež se obogaćuje, masovne scene su gotovo filmski izrežirane, a snijegom prekriveni pejzaž ukazuje na Giraudovo već tada zavidno majstorstvo. Od ovog momenta, svaka sljedeća epizoda donosi bitne novosti.

Zavjera protiv predsjednika Granta
Njemčev rudnik i Fantom sa zlatnim mecima (kod nas i Zlatna planina i Planina duhova) su klaustrofobične, napete priče sa blagom atmosferom horrora. Table se pune intenzivnim krupnim planovima, a izrazi lica, ogoljeni ambijenti i mračne scene su nevjerovatno efikasno prikazani. Naredna epizoda, Chihuahua Pearl, označava početak duge, kontinuirane sage koja će potvrditi Charlierovo umijeće u organiziranju vrlo kompleksne priče, pune intriga, spletki i dobro okarakterisanih likova, među kojima se nalaze i neke stvarne ličnosti. Čitava ta saga, iz 11 dijelova, povezana je pričom o zavjeri protiv predsjednika Granta, u koju Blueberry, sticajem okolnosti, biva upetljan. U ovim epizodama, Mike Blueberry definitivno izrasta u zaokruženog junaka. Njegove reakcije na dešavanja koja riskiraju da ga pregaze su vrlo ljudske, u nekim momentima dirljive. Uprkos gotovo beznadežnim situacijama u koje upada, ne klone duhom, ali isto tako ne istjeruje nikakvu opću pravdu, nego u prvom redu pokušava jednostavno dokazati svoju nevinost. Razrađuje se i njegov odnos sa Mac Clureom i Red Neckom, ko-protagonistima efektno okarakterisanim kroz sitne slabosti, ali koje veže veliko prijateljstvo sa Blueberryem.

Drugačiji od ostalih
Razrada likova i historijska pozadina u prvom redu funkcionalni su samom zapletu. Charliera, kao pripadnika "stare" škole scenarista, zanima prije svega priča, zbog toga on akcentira održavanje interesa i napetosti kod čitatelja. Upravo tu leži razlika između Blueberrya i druga dva velika evropska western stripa - Texa Willera i Ken Parkera. Tex se, i nakon desetina hiljada tabli, održava na šablonskim situacijama i upravo zbog tog ponavljanja ostaje interesantan publici (na taj način publika junaka doživljava kao starog prijatelja). S druge strane, u Ken Parkeru je western tek povod za razradu liriskih priča, istraživanje odnosa izmešu izvanredno dobro okarakterisanih likova i metanarativna razmišljanja. Charlierov pristup dosta je zavisio i od izdavačke prakse u Francuskoj, gdje je čitatelj čekao i po godinu dana na novu epizodu serijala te se zbog toga morao držati u iščekivanju.

Saga o zavjeri protiv Granta također je nametnula Girauda, ne samo kao model western crtačima, nego i kao jednog od najimitiranijih crtača francusko-belgijske scene, zajedno sa Hergéom i Franquinom.

2004. je izašao i film o avanturama poručnika Blueberryja sa Vincentom Casselom, Michaelom Madsenom i Juliette Lewis u glavnim ulogama. Zanimljivo je da u filmu poručnika Mikea Donovana uglavnom nazivaju Slomljeni Nos, a nadimak Blueberry se nigdje ne spominje.