Nacistički teror nad homoseksualcima

Muzej grada Beograda će od 2. do 23. decembra ugostiti izložbu Nacistički teror nad homoseksualcima od 1933. do 1945., koju organizuju udruženje ARTEQ iz Beograda, sa Queer Zagrebom. Izložbu će pratiti stručna tribina o biopolitici, nacizmu i strategijama kontrole, kao i promocije knjiga i časopisa, video-instalacije i filmske projekcije.

Izložba se sastoji od 150 arhivskih fotografija, tekstova i dokumenata, koji prikazuju opštu i lične historije oko 100.000 osoba uhapšenih zbog homoseksualne orijentacije prije i za vrijeme Drugog svjetskog rata. Dokumentaristički je prikazan razvoj sistemske državne homofobije u nacističkoj Njemačkoj i mehanizama progona koji su, u određenoj meri, ostali na snazi do 70-ih godina 20. vijeka.

Cilj izložbe je da predstavi historijske činjenice korištenjem autentičnih dokumenata iz perioda nacizma i podigne svijest o stradanju i patnji homoseksualaca pod nacističkim režimom, da omogući sučeljavanje sa stereotipima o LGBT osobama u društvu, promoviše toleranciju prema manjinama i podstakne različite društvene činioce da se uključe u dijalog o promociji antifašističke ideologije i ukidanju predrasuda prema osobama drugačije seksualne orijentacije.

Ova izložba je prvi put predstavljena u Hrvatskoj u septembru 2008., a realizovana je u saradnji sa muzejima holokausta u Washingtonu i Berlinu.

Poseban naglasak je na razdoblju od 1933. do 1945, kao periodu sistemskog progona homoseksualaca, u kojem je uhapšeno više od 100.000 muškaraca, a 15.000 završilo je u koncentracionim logorima, gdje je većina i okončala živote. U logorima su simbolično bili obilježavani roze trouglovima.

Specifičnost žrtava istospolne seksualne orijentacije je u tome što njihov progon nije zaustavljen završetkom rata, već su neki od njih morali da nastave služenje zatvorskih kazni i po savezničkom oslobađanju iz logora. Zakonska osnova koja je omogućila nacistički teror nad homoseksualcima bila je na snazi od 1871. godine, dakle - mnogo prije pojave nacističke ideologije, dok je nacistička revizija Krivičnog zakona 1934. godine, u dijelu koji se odnosi na homoseksualne muškarce, ostala aktuelna više od 20 godina nakon rata.

Tek se ponovnim buđenjem pokreta za prava homoseksualnih osoba krajem 60-ih godina 20. vijeka počela da stvara klima pogodna za sistematsko bavljenje homoseksualnim žrtvama nacistickog režima.

Njemački parlament je 2002. godine amnestirao sve homoseksualne žrtve nacizma, a vlada im je 2008. odala počast podizanjem spomenika u Berlinu.

Organizatori izložbe se nadaju da će ona doprineti smanjenju homofobije i u društvu u Srbiji i prihvatanju svih razlika kao prednosti pri uspostavljanju kvalitetnog života u savremenom društvu.