180 godina od Goetheove smrti

Johann Wolfgang Goethe smatra se najvećim i najsvestranijim njemačkim književnikom i misliocem.

Rođen je 28. avgusta 1749. godine u Frankfurtu na Majni. Studirao je pravo u Leipzigu i Strassburgu. Na poziv vojvode Karla Augusta otišao je u Weimar, gdje je postao tajni savjetnik, a 1780. postao je i slobodni zidar weimarske lože Anna Amalia, postao plemić i Kammerpräsident. Bio je i upravitelj weimarskog teatra.

Putovao je po Njemačkoj i Švicarskoj, bavio se naučnim studijama, a družio se sa Herderom i Schillerom. Njegovo djelo obuhvata gotovo sve književne rodove i nekoliko naučnih područja. Mnogobrojni su uzori i uticaji: svjetski klasici, književnost rokokoa, narodna poezija različitih naroda, široko područje historije, teologije, filozofije, teorije umjetnosti i prirodnih nauka. Nakon što se oduševio Hasanaginicom, bio je prvi koji je preveo na njemački jezik, i samim tim promovirao je njemačkoj književnoj javnosti.

U ranijim radovima u stihove je pretočio Ifigeniju i Torquata Tassa te napisao historijsku dramu Egmont, Rimske elegije, Mletačke epigrame, Hermana i Doroteu, memoarske zapise Poezija i zbilja te roman o Wilhelmu Meisteru. Početkom 19. stoljeća njegova glavna preokupacija bio je Faust.

Književnu karijeru počeo je u okviru pokreta Sturm und Drang, kada je i napisao epistolarni roman Patnje mladog Werthera, kojim je stekao svjetsku slavu. Ovaj roman je i njegovo najpoznatije djelo koje je obilježilo cijeli period jake sentimentalnosti, oponašanja ponašanja i oblačenja, čak i samoubistva tzv. verterizam.

Neki izvori navode kako je nastao u samo nekoliko sedmica, a ipak - roman nosi čitavu bujicu emocija (svjetska bol - weltschmerz). Također, ovaj roman donio je i brojne inovacije poput monološke perspektive, dvodjelne kompozicije i razvedenosti fabule. Werther je glavni lik kojim upravlja strast, a ne razum. Uvijek je na distanci s društvom, a najzanimljiviji je njegov odnos prema ljubavi.

Goethe je poznat kao vrsni obnovitelj lirike, drame te učenjak izuzetnog uvida u fenomene prirode kojoj se uvijek vraćao i kojom je bio fasciniran i mladi Werther.

Još za života postao je predstavnikom njemačkog klasičnog humanizma, naprednog pravca u umjetnosti i filozofiji, koji se razvijao u 14. i 15. stoljeću, a značio je otpor svim srednjevjekovnim postulatima te vraćanje i proučavanje života starih Grka i Rimljana.

Preminuo je u Weimaru, 22. marta 1832. godine.