Nova (fudbalska) karta Evrope?!

Dok sam u utorak večer tumarao skopskim ulicama ne bih li naletio na bilo kakav objekt koji bi se smilovao namjerniku i pustio utakmicu Kipar – BiH, sinula mi je ideja kako bi se nešto možda moglo promijeniti u rasporedu snaga na fudbalskoj mapi Evrope. I svijeta.

Piše: Ahmed Burić, Radiosarajevo.ba

Blatter i Platini su, znamo, pod suspenzijom i bude li ikakve pravde prvi bi trebao pozne godine života provesti iza rešetaka, a drugom koji je slijepo slijedio politiku velikog bossa, nekako nije trebalo da karijeru najboljeg francuskog igrača do pojave Zinedinea Zidana uprlja činovničko – finansijskim služenjem fudbalskom kapitalizmu. Bilo kako bilo, UEFA je država u državi, odnosno kontinentu, koja je finansijski toliko moćna i izgleda kao da će nastaviti funkcionirati i kad bi se Evropa raspala. 

Elem, pošto se do streaminga nije moglo doći jer je nemoguće bilo proći kroz šumu sisa mladih Peruanki koje samo pravim muškarcima nude da ih zovu telefonom i maze se s njima, i reklama za ratne igre, valjalo je gledati druge. S našim terminom su se poklopile tekme Italije i Norveške, gdje su Azzuri do posljednjih petnaestak minuta gubili 0-1, i na kraju ipak spasili svoj obraz i otužnu hrvatsku fudbalsku uljudbu. Turska, je, istina imala baraž u džepu, ali malo ko je mogao misliti da će Češka, s osiguranim prvim mjestom u grupi demontirati Holandiju i ostaviti ih bez ovog velikog takmičenja nakon 31 godine. To je, recimo, doba da se jedna generacija rodi, stasa i završi fudbalsku karijeru. Gol Inana Islandu u 89. minuti potvrdio je i osmog učesnika baraža, jer se priča o teoriji zavjere da bi Belgija mogla pustiti Izrael u našoj grupi “jer Jevreji imaju pare” srušila, kao i većina takvih glupih teorija.  

Umjesto Holandije, Škotske, Srbije, tu su neka nova imena, pa u vodu padaju i kritike da su 24 ekipe na Euru previše. Lopta se igra svugdje, a talent je nemoguće ubiti, bilo da igrač stiže iz Sjeverne Amerike poput Vedada Ibiševića ili dolazi iz Ulstera, što je englesko ime za Sjevernu Irsku, koju mlađi poklonici fudbala ne pamte ni po čemu, i ne znaju da su neki od najvećih legendi britanskog fudbala, poput Georgea Besta, Pata Jennigsa, Martina O’ Neilla ili Normana Whitesidea upravo iz Belfasta. 

Tu je i Albanija, čiji igrači od Karabaga do Zuricha, i od Istanbula do Rima, žive na solidnim ugovorima, i svi su odreda evropski igrači, dok nije zanemariva ni činjenica da je njihova Federata Sqiptare e Futbollit osnovana mnogo prije nekih saveza za koje danas mislimo da su starosjedioci – čak 1930. Slovačka, koja se isto direktno plasirala je, praktično gost većine velikih takmičenja u posljednjih petnaestak godina, što može biti čudo samo onima koji misle da je fudbal započeo trgovinom dresova engleskih premijerligaša u turističkim posjetama Londonu. 

Jarbol na koji se kači nacionalna zastava

Austrija, još jedan učesnik sljedećeg Eura, bila je evropska sila prije Njemačke, a o Česima da ne govorimo. Oni su u svim epohama evropskog fudbala ostavljali značajan pečat, bilo kao Čehoslovačka, bilo poslije razdruživanja s “braćom” Slovacima. U Švicarskoj je, recimo, moguće sastaviti cijelu reprezentaciju od igrača koji nisu (porijeklom) iz te zemlje – od golmana Yvona Mvoga do napadača Josipa Drmića, i to definitivno pokazuje da je vrijeme igranja i razumijevanja fudbala po principu odakle si, za tu reprezentaciju treba da igraš - i konačno prošlo.

Jer, baš kao što su današnje države nesvedive samo na izraz nacionalnog suvereniteta, tako ni njihove fudbalske reprezentacije nisu “domaći proizvod”, već jarbol na koji se kači nacionalna zastava. Niko više ni za suhu šljivu ne zarezuje što “neki” Đurić igra u Ceseni, a Marokanac El – Yonnousi nosi igru Norveške, a igra u Hoffenheimu, s promjenljivim uspjehom. 

Poenta je u tome da se karta fudbalske Evrope više ne poklapa s utilitarnom i nacionalističkom slikom svijeta i dominacijom Evropske unije, nego se stvar organski širi. Najveće zlo koje se fudbalu dogodilo u posljednjih dvadesetak godina je finansijski diktat Lige prvaka u kojem se na početku sezone znalo koji će klubovi prezimiti, a za ostalih nekoliko mjesta su se grčevito morali boriti oni “mali”, od Maribora do Vladivostoka. Ovim kvalifikacijama je, nadamo se, narušen taj poredak koji favorizira samo velike i bogate. 

Mit globalizacije tako pokazuje i svoje drugo lice: ako su već brojke smišljene za velike, čarolija bi mogla ostati privilegija “malih”, onih koji se imaju pravo nadati da mogu i smiju igrati velike utakmice i radovati svoje navijače. 

U te male spada i Bosna i Hercegovina, koja se uz volju pokazanu u posljednjih nekoliko utakmica ne treba plašiti nikoga od onih koji dolaze kao eventualni protivnici u baražu. 

Porođajne muke i dječije bolesti su, nadamo se, prevladane. Još kad bi nas pogledala sreća da se Savez još malo “očisti” od kadrova koji ga kontaminiraju, kud ćeš veće navijačke sreće. 

Današnja Evropa se razlikuje od one iz 1992. i po tome što su neki navikli živjeti i stvarati i tako da nisu favorizirani. Deprivilegiranje bogomdanih je uvijek bio jedan od najvećih dostignuća koje je fudbal donosio, i između ostalog, zato je postao najpopularnija igra na svijetu. 

Ne treba ništa drugo poželjeti nego da se taj trend nastavi.