Danas zvaničan povratak vladike u Mostar

Mostar će danas, nakon gotovo dvije decenije, ponovo postati sjedište Eparhije zahumsko-hercegovačke i primorske, a vladika zahumsko-hercegovački Grigorije službeno će objaviti početak svoga upravljanja eparhijom iz ovoga grada.     

Eparhija danas proslavlja krsnu slavu Svetog Ignjatija Antiohijskog Bogonosca, a Svetu arhijerejsku liturgiju u Staroj crkvi u Mostaru služiće više episkopa Srpske pravoslavne crkve.
Iz kancelarije vladike zahumsko-hercegovačkog saopšteno je da povratak episkopa u dvovjekovno eparhijsko sjedište ima višestruki smisao i značaj za Mostar i cijelu regiju, a rezultat je višegodišnjih priprema započetih po završetku rata  postepenim dolaskom sveštenstva i uspostavljanjem crkvenog života među pravoslavnima u zapadnoj Hercegovini.

''Vraćanje sjedišta Eparhije u grad u kojem se ono nalazilo od 18. vijeka pa do 1992. godine, kada je zbog ratnih neprilika prinudno izmješteno u Trebinje, čin je podrške i ohrabrenja Srbima povratnicima u obnovi života u ratom rasijanom i porušenom Mostaru, ali i narodima drugih vjeroispovijesti koji u svojoj raznolikosti vijekovima žive rame uz rame u gradu na Neretvi'', ističe se u saopštenju.

U saopštenju se podsjeća da episkopi treba da budu stalno uz svoj narod i da su bivali kroz cjelokupnu istoriju, i kada se bježalo i kada se vraćalo, kućilo i gradilo - uvijek tamo gdje je bilo najpotrebnije.

 'Drugi januar, kada će na krsnu slavu Eparhije vladika Grigorije zvanično objaviti početak svog stolovanja u ovom gradu, važan je datum u životu Crkve u Hercegovini i predstavlja nakon osamnaest godina uspostavljanje kontinuiteta i ponovno povezivanje u cjelovit organizam svih dijelova Episkopije. Druge crkvene opštine neće biti zanemarene jer eparhijski arhijerej treba jednako da bude prisutan i u Mostaru, Trebinju, Nevesinju i cijeloj Hercegovini'', stav je vladike Grigorija, ali i Sinoda i patrijarha.

 U vladikinom saopšenju ističe se da će Mostar svojim položajem omogućiti dinamičniji kontakt i češće prisustvo episkopa u ostalim gradovima crkvenoadministrativne oblasti.

 'Obnavljanje starog sjedišta početak je novog razdoblja u istoriji Eparhije i važan korak u normalizovanju života na njenoj teritoriji, ali i u Republici Srpskoj i BiH'', dodaje vladika Grigorije.

Humsku episkopiju sa sjedištem u Stonu (poznata i kao Zahumska, Hercegovačka, Trebinjska, Hercegovačko-zahumska) osnovao je 1219. Rastko Nemanjić Sveti Sava, arhiepiskop svih srpskih i primorskih zemalja.

 Nemirna prošlost uticala je na mijenjanje granica i naziva Eparhije, ali i često pomjeranje sjedišta u kojem su stolovali episkopi - sve do 18. vijeka, kada se ono ustalilo u Mostaru. Tokom posljednjeg rata sjedište eparhije bilo je izmješteno u Trebinje, odnosno u manastir Tvrdoš.

Povratak Srba u Mostar počeo je još prije dvanaest godina, a zajedno s narodom u dolinu Neretve vratili su se i pravoslavni sveštenici koji su počeli obnovu porušenih hramova i manastira.

 Zadnjih godina obnovljena je Stara pravoslavna crkva u Mostaru, manastir Žitomislići, djelimično je obnovljena crkva u Bijelom polju, a ove godine počela je obnova Saborne crkve u Mostaru.