Fake news: Čišćenje pravoslavnog groblja podvalili kao „strašan vandalizam“ u Sarajevu!

Brojni mediji u bosanskohercegovačkom entitetu RS, uključujući i vodeće portale u Srbiji, kao i pojedine u Sarajevu i Bosni i Hercegovini, prenijeli su u srijedu, 6. septembra, vijest pod naslovom “Srušeno osam spomenika na pravoslavnom groblju Kromolj u Sarajevu”.

Dodikov Odbor

Informaciju je, zapravo, dramatično saopćio Odbor za zaštitu prava Srba u Federacije Bosne i Hercegovine, onaj isti koji je 1. septembra organizirao mitinge podrške predsjedniku bh. entiteta RS, Miloradu Dodiku.

Odbor koji je tri dana prije saopćenja o „strašnom vandalizmu“, 3. septembra, „zahvalio svim Srbima koji su došli na entitetsku granicu da pokažu da postoji granica između pravde i nepravde i protestuju protiv nepravednih optužnica koje terete nosioce javnih funkcija u RS-u“.

Trending

Znate li koji su bh. igrači bili najbolji strijelci jugoslovenske fudbalske lige?

„Na starom pravoslavnom groblju Kromolj u Sarajevu nepoznati počinioci srušili su osam spomenika gdje su sahranjeni Srbi pravoslavci“, tvrdi tako odbor, a prenose Radiotelevizija RTRS, Srna i listom drugi mediji.

Do ovih podataka su, pojašnjavaju, „došli putem različitih vidova prikupljanja informacija, sa terena i putem interneta“. Uzgred se napominje da je riječ o starom pravoslavnom groblju u koje su prestale da se vrše sahrane 70-tih godina prošlog vijeka nakon formiranja groblja Bare.

U informaciji se plasira narativ da se navodni vandalizam dogodio nedavno, te se indirektno stavlja u kontekst političko-sigurnosnih napetosti i političke krize u zemlji.

Saopćenje i osude vandalizme u Sarajevu bi bile sasvim opravdane i na mjestu, samo imaju jedan ozbiljan problem - riječ je fake newsu!

Semir is on the road again

Naime, kao „dokaz“ friškog vandalizma prikazane su dvije fotografije „srušenih grobova“, koje su, navodno, „ustupljene“ medijima na objavu, primjerice portalu Radiotelevizije Republike Srpske, koji se odmah potrudio vijest prevesti i na engleski jezik.  

Problem nastaje onog trenutka kad se saznaje da fotografije „porušenih pravoslavnih grobova“ nisu nastale ovih dana kao primjer vandalizma, već je, zapravo, riječ o snimku čišćenja pravoslavnog groblja Kromolj od prije tri godine. Iz juna 2020. godine!

Autor i akter snimka je ni manje ni više do Semir Osmanagić, predsjednik Fondacije “Arheološki park: Bosanska piramida Sunca”, o kojem se, također, dosta govorilo ovih dana u javnosti, ali drugim povodom.

Osmanagić je tada u duhu bosanskih vrijednosti, tradicije komšiluka i zajedničkog života – o kojima je govorio - u više navrata te godine predvodio akcije uređenja starog pravoslavnog groblja!

Čak je i beogradska „Politika“ pisala o tom poduhvatu popularnog Sema.

„Sjajni tim Fondacije 'Arheološki park: Bosanska piramida Sunca' samoinicijativno je, uz vođstvo dr. Semira i Sabine Osmanagić, očistio zapušteno pravoslavno groblje 'Kromolj' u Sarajevu u aprilu i maju 2020. Sada, mjesec dana kasnije, u junu 2020., narasla je trava, grane su se spustile, smeće se nakupilo... i ista ekipa dolazi s opremom i poštovanjem...“, navodi u videu objavljenom na video kanalu BosnianPyramidsTV prije više od tri godine.

Međutim, na fotografiji navodno nedavno srušenih spomenika, u tekstu na portalu RTRS-a i u drugim medijima, vidi se čovjeka koji trimerom kosi travu i korov oko groblja.  

Taj isti čovjek sada je završio i na snimkama čišćenja groblja iz juna 2020. godine! Naime, u 09.44 minuti Osmanagićevog nalazi se isti čovjek, u istom uglu kao i na fotografijama objavljenim uz saopćenje Odbora kao potvrda vandalizma!?

Ovo je očito pokušaj dezinformiranja i manipulacije podacima kako bi se stvorila ideja da su pravoslavci, Srbi, ugroženi u Sarajevu, da ih se maltretira, kao i da im se skrnavljenjem grobalja, valjda, šalje poruka. Zapravo, riječ je o školskom primjeru dezinformacije unutar medijskog informacionog prostora u BiH.

Zašto se ovo radi?

Ljudi opasnih namjera

Ima li ovaj pokušaj manipulacije u javnosti ikakve veze sa susretom Igora Stanislavovicha Ashmanova, tog „guruoa ruskog interneta“ i suosnivača „fabrike trolova“ sa Miloradom Dodikom, ostaje da se nagađa. S obzirom na okolnosti u kojima se sve dešava, ostaju otvorena pitanja.

Riječ je, inače, o čovjeku bliskom Vladimiru Putinu i ruskoj obavještajnoj zajednici.

Na koncu, manje je bitno, jer smo mi na ovim prostorima još prije 30 godina upoznali opasno djelovanje plasiranja polu-informacija, špekulacija i laži.

U izvještaju, studiji “Politička propaganda i projekt “Svi Srbi u jednoj državi”: posledice instrumentalizacije medija za ultranacionalističke svrhe“ koju je izradio na Međunarodnog tribunala u Haagu francuski profesor Renaud de La Brosse, redovni profesor na Univerzitetu Reims Champagne-Ardenne (Francuska), upozorava se da su se fabrikujući laži, izmišljajući razlike i preuveličavajući suprotnosti između nacionalnih zajednica, televizija, radio i štampa devedesetih na prostorima bivše Jugoslavije upustili opasnu igru.

„Sistematska upotreba lažnih informacija, polu-informacija, odsustvo medijskog pokrivanja određenih događaja omogućilo je da se među nacionalne zajednice udahnu i uliju mržnja i strah. Mediji su pripremili psihološki teren za narastanje međunacionalne mržnje, pretvorivši se u oružje kada je izbio rat“, zaključio je francuski profesor.

Mnogo toga danas podsjeća na to tragično vrijeme. Nakon nedavnog skandala u Prijedoru sa zloupotrebom žene, Bošnjakinje, protjerane iz Žepe, koja je prikazana kao žrtva „Oluje“ u Hrvatskoj, sada svjedočimo smišljenom pokušaju izazivanja netrpeljivosti, nepovjerenja i straha među ljudima lažnim informacijama. Nije prvi put.

Dok ponovo vidimo krajnje zaoštrenu retoriku političara, permanentnu političku krizu, tenzije i „dešavanje naroda“, nismo li se primakli trenutku kada se mržnja među ljudima širila gnusnim izmišljotinama o bacanju žive srpske djece lavovima u Zoološkom vrtu Pionirska dolina.

Znamo kuda ta priča vodi. Na koncu, treba imati na umu riječi čuvenog sarajevskog pjesnika Stevana Tontića:

„Svaki rat počinje riječima – riječi su mnogo jevtinije od bombi.“