Uskoro na tržištu: Nikotinska vakcina protiv COVID-a

Kanadska biotehnološka kompanija Medicago na pragu je proizvodnje nove vakcine protiv koronavirusa, koristeći relativno novu tehnologiju. Njena vakcina, koja je u trećoj fazi kliničkog ispitivanja u brojnim zemljama, posebna je po tome što se dobija iz biljaka, prenosi B92.

Klasične vakcine, proizvode se u složenim bioreaktorima, u kojima se u sterilnim i kontrolisanim uslovima birane životinjske ćelije inficiraju virusom ili dijelovima genetskog koda virusa, kako bi ih natjerali da proizvode kopije virusa ili antigena.

Inkubacija u bioreaktorima traje sedmicama, nakon čega ćelije prolaze zahtjevan proces pročišćavanja prije nego što se pakuju u bočice.

Trending

SAD stavile veto na prijem Palestine u punopravno članstvo UN-a

Bioreaktori su skupi, zahtevaju visokoobučeno osoblje, i dolaze uz velik rizik kontaminacije uzorka - jedan od razloga zašto je Evropa početkom godine imala veliku nestašicu Astrazeneca vakcine.

Višesedmična proizvodnja može biti kompromitovana u trenutku, nakon čega se cijela kontaminirana zaliha mora baciti.

Proizvodnja vakcine iz biljaka, s druge strane, koristi biljke kao prirodne bioreaktore, a konačni proizvod su čestice nalik virusima, koje naš imunisistem prepoznaje kao potencijalnu prijetnju i stoga proizvodi odgovarajuća antitijela koja će djelovati i protiv pravih virusa.

Sama tehnologija postoji oko tri decenije, a naučnici su dosad eksperimentisali s raznim biljkama kao potencijalnim prirodnim bioreaktorima - krompirima, rižom, kukuruzom i zelenom salatom - ali niti jedna od tih vakcina dosad nije odobrena za korištenje na ljudima.

Niti jedna od eksperimentalnih vakcina dosad nije dospjela do završne faze kliničkog testiranja.

Profesorica mikrobiologije sa Univerziteta Cornel, Catlen Heferon rekla je za National Geographic kako se to nije dogodilo zato što su vakcine bila manje djelotvorne ili nesigurne za korištenje, nego zbog manjka regulatornog okvira za nove tehnologije vakcine te zbog tadašnje nesklonosti investiranju u biotehnologiju.

Ova vakcina zasad je isprobana u Kanadi, Sjedinjenim Državama, Ujedinjenom Kraljevstvu, Brazilu i Argentini i njegovi tvorci uvjereni su da će u bližoj budućnosti dobiti odobrenje kanadskih regulatora, kao i japanskih.

Velik investitor u Medicago kompaniji je i duhanski div Phillip Morris, koji u kompaniji drži oko 25 odsto udjela pa nije iznenađenje da kompanija kao bioreaktore za vakcinu koristi biljku iz porodice duhana, Nicotianu benthamianu.

Riječ je o australijskoj autohtonoj sorti, bliskom rođaku duhana koji se koristi u proizvodnji cigareta, koju su australijski domoroci konzumirali kao stimulans.

U postrojenju Medicagoa u američkoj saveznoj državi Sjevernoj Karolini, robotske ruke skupljaju mladice benthamiane, okreću ih naopačke i umaču u posudu s tečnosti u kojoj su milioni agrobakterija.

Riječ je o bakterijama koje prirodno zaraze biljke, a u ovom su postrojenju modifikovane kako bi sadržavale mali dio genetskog materijala virusa SARS CoV-2.

Majušni vakuum povuče tečnost iz korenja da se lišće smežura, potom otpušta, a lišće upija kupku prepunu bakterija, koja se širi kroz celu biljku.

Većina posla tu je zapravo završena. Mladice su pretvorene u bioreaktore, a bakterije su prenele viralni DNK u stanice biljke.

Dok biljka bude rasla, njene će ćelije proizvoditi velike količine antigena, čestica nalik virusu koje same po sebi nisu zarazne, ali će podstaći imunološku reakciju kod ljudi.

Cijeli proces traje pet do šest dana, nakon čega se lišće bere, sjecka na komadiće i potom umače u enzimskoj kupki koja oslobađa antitela. U sljedećem koraku, antitela se izoluju od ostalih dijelova biljke i spremna su za proizvodnju vakcine.