Muslimanske porodice decenijama čuvaju sinagoge

Očuvanje sinagoga je misija za nekoliko generacija muslimanskih porodica.

Jevreji su počeli doseljavati u Kolkatu krajem 18. stoljeća. Riječ je o jevrejskim draguljarima koji su migrirali iz Sirije, a poznati su pod nazivom Shalom. Osim iz Sirije, dio jevrejskog stanovništva iz Iraka je naselilo ovaj indijski grad. Po dolasku u Kolkatu, upustili su se u poslovne poduhvate. Između ostalog, bavili su se izvozom svile, indiga i opijuma.

Sredinom 19. stoljeća su izgrađene sinagoge za tri hiljade vjernika. Mnoge javne i poznate ličnosti u indijskom društvu su tada poticale iz manjinskih grupa, pa i one jevrejske. 

Kolkata je bio jedan od gradova u svijetu gdje je dio evropskih jevreja pronašao spas od Drugog svjetskog rata.

Prije nego što je Indija stekla nezavisnost od Ujedinjenog Kraljevstva 1947. godine, u ovom indijskom gradu je živjelo blizu pet hiljada Jevreja. U Kolkati je tada bilo moguće pronaći jevrejske novine, škole, trgovine i zanatske radionice.

Uslijed društvene nestabilnosti u Indiji, mnogi Jevreji su godinu dana poslije odlučili da napuste grad. Novo utočište su pronašli u tada novofomiranoj državi – Izraelu.

Prema pisanju New York Timesa, u Kalkuti danas živi vrlo mali broj jevreja.

Očuvanju tri aktivne sinagoge su posvećeni muslimani. Jedan od njih je vjersko lice koje se o sinagogama brine već šest decenija. U tome mu pomažu dva sina. Bez njih bi tragovi o postojanju jevrejske zajednice u Kolkati nestali.

Pored tri sinagoge, u gradu postoje dvije jevrejske škole, koje niko ne pohađa i jevrejsko groblje. U međuvremenu su sinagoge postale značajne turističke atrakcije.

Uloga muslimana u očuvanju sinagoga nije uopšte beznačajna.

„Naši predaci su uvijek nastojali da među muslimanima imaju prijatelje. Oni također vjeruju u Boga ili Svevišnjeg, baš kao i mi“, poručila je sekretarka jedne od jevrejskih škola u Kolkati Elisha Twena.

Obje vjerske zajednice – jevrejska i muslimanska su manjinske u zemlji gdje su hindusi većinsko stanovništvo.

„Za jevrejske porodice su obroke uvijek pripremali muslimanski kuhari zbog halal hrane. Hinduističke porodice ne bi željele da pripremaju obroke jevrejskim porodicama, pa i zbog toga što bi morale pripremati kuhano meso za jelo“, istakao je za Al Jazeeru jedan od preostalih jevreja u Kolkati koji je napravio digitalnu arhivu o životu svojih sunarodnjaka.

On je potom kazao:

„Naša muzika, način ishrane i običaji su veoma slični muslimanskim. Ljudi često zaboravljaju da je današnji arapski svijet stvarno porijeklo jevreja. Naši prvi imigranti su izgledali kao današnji Arapi, prije nego što su primili judeo-britanski identitet“. 

Među ono malo jevreja što je ostalo u Kolkati preovladava strah da bi o njihovom postojanju u budućnosti mogli samo svjedočiti nadgrobni spomenici i nazivi ulica. Za sada, sinagoge opstaju zahvaljujući donacijama i posvećenosti muslimana.

„Teško je reći šta će se dešavati u narednih 10 do 15 godina“, kazao je Rabul Khan – još jedan od onih koji čuva sinagoge. No, on se nada da će jevrejska zajednica opstati „zahvaljujući volji Allaha“ - piše National Geographic.